Ногай поэзиясынынъ яркын юлдызы Кадрия Темирбулатова оьз халкына ярасык, терен ойлы ятлавлар калдырган. Шаир кыздынъ ятлавларында халкымыздынъ куьш-куваты, шоьлимиздинъ кенълиги, ювсаннынъ ийиси, ата юртка сагынышы, анадынъ суьйими, йигитлердинъ йигерлиги, ногай тилдинъ байлыгы эм шеберлиги… Ким онынъ ятлавларын суьйип окымайды, ким оларды бааламайды, кимнинъ янына олар якын болмаган. Халкымыздынъ арасында ондай аьдем йок десек, оьтирик болмас.
Янъыларда А.Джанибеков атындагы орта школадынъ китапханасында, К.Темирбулатовадынъ 70 йыллыгына рас барып, тоьгерек стол оьтти. Оны ана тилининъ окытувшысы Зухра Мавлимбердиева ман китапхана куллыкшысы Гульнара Агаспарова уйгынладылар. Мунда сыйлы конак эсабында Кадриядынъ синълиси София Язлыбаева, уйгынлав ис бойынша етекшидинъ орынбасары Э.Суюндикова, солай ок ана тилининъ окытувшылары келдилер.
– Шоьлимиздинъ белгили кызы Кадрия Темирбулатова бу куьнлерде арамызда болган болса, бизи мен бирге бу яшавдынъ ийгилигине суьйинип, яманлыгына туьйилип, оьзининъ оьткир калемин тагы да оьткирлендирип, аты-данъкы ман дуныяга яйылган болар эди, – деген соьзлер мен бу куьнги йолыгысты Зухра Умар кызы ашты. Сонъ Кадриядынъ яшав йолы акында 10-ншы класс окувшысы Мурзабий Круптурсунов хабарлады. Шаир кыздынъ орыс эм ногай тилинде шыккан йыйынтыкларын актарып, 10-ншы класс окувшысы Саида Аккишиева йыйылганларды презентация ман таныстырды.
Кадрия йырлары ман халк пан оьзининъ арасында битилмес сокпак ясаган. Онынъ оьзи бар заманда баспаланган китаплеринде окувшы ман соьйлесуьвин коьремиз. К.Темирбулатовадынъ халкына багыслаган ятлавлары акында Солтанат Махмудова хабарлады. Аиша Шориева «Халкыма» деген ятлавды окыды.
Тилдинъ маьселесине де шаир кыз уьйкен маьне берген, тилди саклав – ол энъ де маьнели маьселе экенин де ийги анълаган. Онынъ юрек оьзегиннен шыккан тилге багысланган ятлавлары да аз тувыл. Олар болса ана тилди саклавга багысланган макалаларга эпиграф эсабында кулланыладылар. Шаир кыздынъ бу ятлавлары акында А.Казгереева айтып кетти, маьнели маьселеге багысланган ятлавын А.Менлиязова окыды.
Аьр инсаннынъ яшавында энъ маьнелиси – аьел. Кадриядынъ яратувшылыгында аьел уьйкен орынды тутады. Аьелдеги аьр бир аьдем шаирге оьзинше баалы эм сыйлы: энеси, атасы, анасы, синълиси. Онынъ «Анадынъ коллары», «Синълиме», «Меним аданасларым боьрклер кийгенлер» деген ятлавларын А. Ваисова, Б.Башантавов окыдылар. Ятлавлары акында М.Ибрагимова хабарлады.
Аьр бир аьдемге суьйим сезими таныс эм келисли. Сол йогары сезимсиз яшав куьнъирт эм булытлы куьндей. Суьйим лирика акында йыйылганларга Р.Баетова айтып озган сонъ, Д.Курманбаева ман А.Атангулова ятлавлар окыдылар.
Кадрияды элимиздинъ бас каласында ислемеге коьп шакырганлар, ама онынъ тувган ерине, Дагестанга суьйими онда йибермеген. Уьйкен калада уьйкен амаллар болса да, ата юртка суьйими йогары болган. Шаирдинъ яратувшылыгында уьйкен орынды Дагестан туткан. М.Садуева бизге Кадриядынъ «О, меним Дагестаным!» деген ятлавын окыды.
Оьз яшавынынъ акында ойламаган аьдем йоктыр дуныяда. Кадрия болса яшавынынъ маьнеси деп оьз ятлавларын санайды. Онынъ яшавга багыслап язган ятлавларын С.Махмудова, А.Батыров, А.Ораков, З.Джума-гишиева, Г.Карагулова, К.Байманбетова айттылар.
Кадриядынъ синълиси София Язлыбаева окувшыларга ятлавлар язув оьнерлери болса, ога эс этпеге тилек салды: «Бизим кишкей халкымызда шаирлер аз, коьбиси яслай яшавдан кешкенлер. Аранъызда ятлав язып болганлар болса, язынъыз деп тилеймиз», – деди ол оьз соьзинде.
Кадриядынъ мерекесине багысланган тоьгерек стол бек кызыклы оьтти. Мунда балалардынъ шаирдинъ яратувшылыгына эм савлай ногай адабиатына суьйими аян коьринди.
Н.Кожаева.
Суьвретте: тоьгерек столдан коьринис.
