Буьгуьнги бизим хабарымыз – Уллы Аталык согысынынъ мылтыгот ийиси кирген, куба шанълы эм тегенекли йолларын тийисли оьткен Совет Союзынынъ Баьтири Дженарслан Афиндеевич Алиевтинъ яшав йолы акында. 20 ясындагы аьскерши Бабаюрт район военкоматы ман 1939-ншы йылдынъ караша айында Савытлы Куьшлерининъ сырасына кызмет этпеге шакырылады. Эр борышын ногай яс Алыс Куьнтуварда толтырган. Элине яв шапканда, ол коьп ойланмай, 1942-нши йыл оьз эрки мен элин коршаламага фронтка кетеди. Совет Союзынынъ Баьтири савгасына йигитимизге йол узак эм авыр болды. Каарланган йигит элимиздинъ ерине кир ниети мен келген душпанды каты согып, Уллы Енъуьвди ювыклатувда коьп йигитликлер коьрсетип келди.
Биринши кере мергин Дженарслан Алиев 1942-нши йыл Смоленск областининъ Батюшково авылы касында явга карсы шыкканда, уьш душпанды йок эткен. 1943-нши йылда ердесимиз оьз ыхтыяры ман Смоленск областинде оьткен каты урысларында йигитлик коьрсетип, сонъында етекшилевине керекли баалы билдируьвлерин берген эки «тилди» есирге ыслап аькелген.
Сол ок йылдынъ кырк кийик айында ердесимиз Белорусс фронтынынъ топлар батареясынынъ командири эсабында ялгыз оьзи явдынъ эки пулеметын йок этеди. 1944-нши йылдынъ навруз айында ол Витебск областиндеги Ласырщики авылы уьшин юрген урысларда да катнасып, душпаннынъ токтавсыз аткан эки точкасынынъ эм дзоттынъ оьз савыты ман отын токтатып йок эткен. Ердесимиз Орша каласынынъ туьбинде де, 30-га ювык немец аьскершилерин кырып, токтавсыз аткан уьш отлы алатын да урган. Яв ман юрген каты урыслардынъ барысында уьш кайта каты яраланган, госпитальде эмленип ок та, алдындагы борышын толтырмага артына фронтка йолланган.
Сол ок йылда Неман йылгасын оьтуьвде Дженарслан бириншилер сырасында фашистлер орынласкан ягага янаса келип, яв ман каты урыста йигитлерше согыскан. Баска йол полкка «тил» кереккенде, ол йылгадынъ экинши ягасына уьстиндеги кийим мен ялдап барып, «тилди» есирге алып, бизикилерге еткереди. Сол арслан юрекли ердесимиздинъ коьрсеткен йигитликлери етекшилеви мен «За отвагу», «Аьскершилик етимислери уьшин», «Кызыл байрак», «Кызыл юлдыз» савгалары ман тийисли белгиленеди.
Баска болып, Дженарслан Алиев Борисов, Минск, Вильнюс эм сондай баска калаларды босатувда да душпаннынъ беркитпелерин биринши болып алувда коркынышсызлык эм йигитлик уьлгисин коьрсетип баскаланган. Коркынышсыз аьскершиге коьмекке танклар да шыккан экинши карсылык атакада явдынъ эки танкын савыты ман йок этеди. 3-нши Белорусс фронтынынъ корпус етекшиси, генерал-лейтенант Петр Кошевой Дженарслан Алиев алдына салынган аьскер борышын етимисли толтырганы уьшин Совет Союзынынъ Баьтири деген атына тийисли экени акында билдирген эм ердесимизге тийисли документлери аьзирленген болган. Сол савга ердесимизге буьгуьнге дейим берилмеген.
Согыстан сонъ коьбиси уьйлерине кайттылар. Старшина Дженарслан Алиев болса, Алыс Куьнтуварга кызмет этпеге йибериледи. 1947-нши йылда ямгырлы куьзде уьйине аман-эсен кайткан йигитти кардаш-тувганлары хош коьрип аладылар.
Ол кесек заман ишинде Бабаюрт районынынъ Туршунай, Геметюбе, Львовский авылларында Фридрих Энгельс атындагы колхозда председатель, парторг, райисполком инструкторы болып аьрекет этеди.
Согыстан келип уьйленген ястынъ аьелинде сегиз аьвлетлери тувадылар, заман оьтип олардынъ тек экеви – Юлдуз эм Нажават аман калганлар. Онынъ оьпкесинде согыс йылларыннан калган куллединъ кишкей кесеги, согыста алган уьш яралары ызсыз кетпеди, ол 10 йыл узагы авырыган. Авыр аьлде яшаган уьйкен аьелин саклав согыс ветераннынъ куьшин алатаган эди. Сол авырыган йылларда ол Н.С.Хрущевка каратылган хатында оьзининъ согыс йыллары, тийисли савгасы алынмай калганы акында билдиреди. Ама ол хатына явап алып уьлгирмейди, 45 ясында дуныядан кешеди.
Заман баьри затты да оьз ерлерине салады. 1996-ншы йыл Бабаюртта ол яшаган орамга онынъ аты бериледи. Баьтир ердесимиз акында туьрли коьлем билдируьв амалламаларында макалалар шыгып баслайды. Арслан юрекли дав ердесимизге берилмей калган йогары савгасы акында соьз коьтермеге заман еткен деп ойлайман. Заман янъылысы туьзетилип, дурыслык енъер эм Дженарслан Алиевке берилмей калган савга берилер деп сеним этемиз.
Г.Нурдинова.
Суьвретте: Дженарслан Алиев.