Савлай Элимиз бен караша айдынъ ызгы куьнлеринде Ана куьнин байрамшылаймыз. Тек сол куьн тувыл, яшав бойынша сый этип келген аналарымызга тагы да бир неше кере разылыгымызды билдирип, байрам ман кутлаймыз. Коьплеген йыллар артта кешип кеткен анамды мен де эсиме алып, мунълы сыдыраларымды кайтадан окыйман. Районымыздынъ туьрли организацияларында бу куьнге багысланып, шаралар озадылар.
ДР Ногай районынынъ Кумлы авылында мектеб китапханасында белгили, талаплы ногай шаир кызы Кадрия Темирбулатовадынъ яратувшылыгын оьрметлеп, адабият шара оьтти. Сол шарадынъ темасы – ана, онынъ бизим яшавымызда орыны. Шарага Кумлы авылынынъ специальли согыс операциясында катнасып турган яслардынъ аналары шыкырылдылар. Шаирлик кешликте конак болып Кадриядынъ синълиси,
А-Х.Джанибеков атындагы мектебтинъ окытувшысы Софья Язлыбаева, ДР Ямагат палатасынынъ агзасы, Ногай районынынъ Хатынкызлар советининъ председатели Асият Манкаева, «Шоьл тавысы» республикалык газетасынынъ бас редакторы Эльмира Кожаева, ногай язувшылар Магомет-Али Ханов, Джамиля Аманбаева, Кумлы авылынынъ аькимбасы Сакинат Елманбетова, ерли китапхана етекшиси Рабият Менлиалиева катнастылар. Сол делегациядынъ ишинде мага да бармага амаал болды. Шарады Кумлы авылынынъ директорынынъ куллыгын юритуьвши, ана тил окытувшысы Сафият Аджигельдиева юритти. Ол йыйылганлар ман келген конакларды таныстырып, оларга келген уьшин разылыгын билдирди, ден савлык, аьеллеринде онъайлык йорады.
Соьйлегенлер Кадриядынъ яратувшылыгы, онынъ шыгармаларында ана темасы, аьскерлердинъ аналары акында хабарладылар. Авыл аькимбасы Сакинат Магомет кызы Елманбетова баьри келгенлерди, мектеб окытувшыларын, окувшыларын хош алды. Ол биринши соьзин СВО еринде йигитлерше яв ман согысып турган яслардынъ аналарына уьйкен савбол айтты эм авылшылар йигитлеримиз бен оьктемсийтаганын белгиледи. Кумлы авылынынъ басшысы сондай аьеллерге коьмек этилинген эм аьли де этилинеегин белгилеп, баьри аьскершилеримиз енъуьв мен уьйге кайтып келген куьнди Кудай баьримизге де коьрсетсин деп тилек этти. СВО катнасувшыларынынъ аналарына таьтли савгалар – тортлар тапшырдылар.
Кумлы авылында тувып-оьскен, согыс аьрекетининъ ветераны, художестволыкдокументальли «Кадрия» фильмнинъ авторы Эльмира Кожаева оьз соьйлевинде Кадриядынъ яратувшылыгы – айырым тарих, тек ногай халкынынъ йылязбасында калмай, савлай дуныяды айланган, талаплы шаирдинъ ятлавларын туьрли тиллерде окыйдылар деп белгиледи. Ол китапханага оьзининъ эм региональли РНКА председатели Рашид Сейпидин увылы Шангереевтинъ атыннан китаплер савгалады. Соны ман бирге ол СВО катнасувшыларынынъ аналарына разылык соьзин каратты.
Ногай районынынъ Хатын-кызлар советининъ етекшиси Асият Манкаева согыс спецоперациясынынъ катнасувшыларынынъ аналары акында хабарлады. Ол кайгы ман бизим 32 ясларымыз согысувларда ян бергени акында айтты. Олар бизге йигерликтинъ коьрими экенин белгиледи.
Кадрия яратувшылыгы акында айта келе, А.Манкаева Эльмира Кожаевага сондай ийги фильм салганына, Софья Язлыбаевага аьптеси акында материал саклаганына эм фильмди аьзирлевде бергенине савбол айтты. Ол Кадрия акында эскеруьвлери мен боьлисти.
Софья Уразбаевна Язлыбаева Кадриядынъ бала шагы акында хабарлады. Кадрия коьп заман энеси мен турган, анасына аьсирет болган. Сога коьре болар, онынъ ана акында ятлавларында сагыныш сезими сезиледи.
Бийке-энесине шаир кызы коьплеген сыдыралар багыслаган, ол да йиенине аьр дайым тирев болган, коьтергишлеген. Бу мектебтинъ ишинде Кадриядынъ ятлавлары айтылып турганына ол окытувшыларга уьйкен разылыгын билдирди. Софья Язлыбаева Кумлы авылынынъ мектебинде бес йыл узагында окыган.
Соьзди шаирлер де алдылар. Магомет-Али Ханов оьзининъ анасы акында хабарлады, эр борышын толтырмага кеткенде, анам сагынады деп, тез-тез хат язып турган уьйге. Ол анадынъ увылынынъ бактысында кайдай орын тутатаганы акында айтты. Кеделердинъ шынты эр киси, коршалавшы болувында анадынъ орыны бек уьйкен. Кадрия акында соьйлеген заманда онынъ яратувшылыгында анадынъ орыны биринши орында экенин белгиледи.
Мен СВО катнасувшыларынынъ аналарына сондай йигерли увыллар оьстиргенлерине савбол айттым. Биз де сизи мен бирге аьскершилерди куьтемиз, олар уьшин тилек тилеймиз деп билдирдим. Менимше, Кадриядынъ яратувшылыгында ана темасы айырым болады, сол тема кайбиримизге де ювык, биз баьримиз де Кадрияды окыймыз. Эсимде, КабартыБалкариядынъ тав каласы Тырныаузда Магомет Гекки деген балкар шаири мен Кадрия акында соьйлегеним, сол зат Кадрияды таныганлар бек суьетаган болганын шайытлады. Йыйылганларга «Оьлимсизге абытлады Кадрия» деген триптихимди окыдым.
Джамиля Аманбаева сондай ярасык шара уйгынлаганларга разылыгын билдирди. Ол Кадрияды ногай халкынынъ бир де соьнмес юлдызы деп айтты. Яшаган заманда Кадрия дуныяды оьзининъ талабы ман яйнатты, дуныядан кешип кеткен сонъ оннан да куьшли яркырады деп белгиледи. Джамиля Кожахмет кызы оьзининъ «Насихат» деген ятлавын окыды.
Шаирлер мектебке китаплерин савкатладылар. Авыл китапхана етекшиси Рабият Менлиалиева конакларга хош алув соьзлерин айтты,
мектебте, китапханада этилинетаган куллыклар акында хабарлады. Сондай шаралар баьрисин де бирлестиретаганын, мектебте балалар
ногай тилинде ятлавлар окыганы баьримизге де тилимиз йойытылмас деген сеним беретаганын белгиледи.
СВО катнасувшыларынынъ аналары мектеб окытувшыларына, авыл аькимбасы Сакинат Елманбетовага савбол айттылар, олар аьр заман коьтергишлейдилер, баьри яктан да коьмек этедилер. Шакырылганлардынъ биревининъ увылы Найман Ваисов видеоролик байланыс пан анасын эм баьри йыйылганларды ана куьни мен кутлады. Шарада балалар Кадриядынъ ана акында ятлавларын окыдылар. Окытувшылар да Кадрия акында эскеруьвлер мен боьлистилер. Бек йылы аьлде оьтти йолыгыс, сондай шаралар ана тилимизди саклавга эм таралтувга уьйкен демевлик этедилер.
Гульфира Бекмуратова,
Россия Язувшылар союзынынъ агзасы.
Суьвретте: шара катнасувшылары.