Нурият Кожаева
Бизим баьтирлер
Йигит оьлсе де, аты калар халкында.
Россия элимиздинъ алал увыллары Украина еринде озгарылган спецоперация барысында эткен йигитликлери аьлиги эм келеек несиллердинъ эсинде дайымларга сакланар. Коркынышсызлык эм баьтирлик пен бирге согысларда бир зат пан да толыстырылып болмаган йойымлар да болады. Ата-аналарга– увылларын, балаларга – аталарын, кардаш-тувганларга – ювыгын, авылдасларга ердесин энъ ызгы йолга салмага да туьседи. Сол аьдемнинъ яс яны Эли уьшин, йогары ис уьшин берилсе де, авыр, бек авыр.
Салавдин Аметов Терекли-Мектеб авылында тувып-оьскен. Ол оьзининъ ата-анасындай, бек ашык, аьр ким мен тез тил тавып, ювыкласып, алал дос болып болган. Ердесимиз аьскерлик аьрекетин Новороссийск каласында Кара тенъиз флотында оьткен. Шешен Республика еринде болган согысларда да катнаскан. Онда сапер болып ислеген. Сол заманларда ога урысларда ян берген аьскершилердинъ кевделерин уьйлерине коьлик пен элтемеге туьскен. Янлары курман болганлардынъ ювыкларынынъ кайгысынынъ ашшылыгын Салавдин Аметов оьз юрегиннен оьткерген. Сол шакларда ол досларды, бирге аьскер йолын оьткен йолдасларды энъ де ызгы йолга салмага кайдай кыйын экенин айтатаган болган.
Согыс спецоперация басланганда, аьскер исинде уьйкен сулыбы болган
Салавдин Аметов, рахатлы турып болмаган. Ол Элининъ кавыфсызлыгы,
онынъ яшавшыларынынъ тынышлы яшавы, саьбийлердинъ наьсипли
келеектегиси уьшин явга карсы турмага ниетленди. «СВО-га биздей, оьз коьзлери мен согыс коьргенлерге барув керек. Яслар болса аьскер саниятын билмейдилер, куьллединъ ийисин аьли де сезбегенлер, олар аьли де аьзир тувыл, –деп Салавдин Юнус увылы ясларды аяп айтатаган болган. Баслап бизим ердесимиз Шешен Республикасынынъ Калиновка станицасындагы аьскер боьлигинде толы болмаган мобилизация бойынша шакыртылган ясларды сапер исине уьйреткен. Сонда онынъ анасы Вайдат Аметова ман бирге Ногай район
Хатын-кызлар советининъ председатели Асият Манкаева барган, Салавдинге
эм онынъ янындагы йолдасларга туьрли зияпетлер элтегенлер. Сол заманда
инженер-сапер ротасынынъ командирининъ орынбасарынынъ исин кесек
заманга юритуьвши Абдурахман Лахидов бизим баьтир акында коьп ийги
соьзлер айткан. Салавдин Аметовтынъ танълыгын, аьскер исинде болган
уьйкен сулыбын, йолдаслары сырасында сый-абырайын белгилеген, солай ок
аьскерге шакыртылганлар оны оьрметлеп, «позывной-седой» деп атаганлар.
Бизим ердесимиз СВО озып турган ерге неонацистлер мен куьреске 2022-нши йылдынъ куьз айларында кеткен. Ол оьзин бек ийги аьскер аьрекетшиси этип коьрсеткен. Эр йигит неонацистлердинъ савыт-садак техникасыннан да, бизим аьскершилерге коьп йойым эм зыян келтиреек явдынъ аьдемлерин де аз йойытпаган. Соны ман бирге Салавдин Аметов Запорожский областининъ тынышлы яшавшыларына колыннан келген коьмегин де эткен, эсли дегенлерине отын шапкан, тереклерин кескен…
Озган йылдынъ август айында яраланып, Салавдин Юнус увылы Севастопольде госпитальде эмленген. Яраланганнан сонъ, 1-нши ротадынъ 1-нши мотострелковый батальонына коьширилген эм алдышылыкта аьскер борышларын толтырган. Янъыларда да яв ман бетке бет карсы келгенде, бизим баьтир аркасы бетиннен яраланган. Каты согыслар болып турган ерден оны йолдаслары кавыфсыз ерге аькетип бараяткан йолда оьзлери де эм Аметов Салавдин тагы да яраланады. Авыр яраланган Салавдин Юнус увылы эм оны куткармага келген йолдаслары уьйкен согыслар болып турган вакытта ян бергенлер. Бу баьри зат та Запорожский областининъ Работино авылынынъ туьбинде болган.
Аьскер борышын толтырувда коьрсеткен йигитлиги уьшин Салавдин Аметов Патшалык савга «Эрклик Орденине» оьлгеннен сонъ тийили этилинди.
Салавдин Юнус увылынынъ алдышылыкта коьрсеткен йигерлиги, сыйы ман борышларды толтырганы акында эм командирлер оны ийги яктан белгилейтаганын мага ердесимиз бен сукланып, юрегиндеги авыр дерти мен оны ман бирге явды соккан йигитлердинъ бириси хабарлады.
Аьдем дуныядан кешеекти юреги сезеди, ол ювык эм аьзиз аьдемлери мен аманласады, – деп айтылады. Сога коьре болартагы, тыншаювдан сонъ СВО озып турган ерге йолланаякта Салавдин Аметов авылдасы эм каьмбил хатын Асият Манкаевага анасы каратылган суьйим сезими айлак уьйкен эм сонынъ уьшин ога кетпеге бек кыйын экенин айткан. Тагы да ол бир увылы полиция боьлигинде, экиншиси медакадемияда окыганына суьйинген. Олардынъ биреви атасы яраланганда, госпитальде янында болган.
Эрклик Ордени эм коьп баска савгалардынъ иеси, СВО барысында Эли уьшин янын берген Ренат Елманбетов мага айкан эди: «Шынты эрклик дав майданда коьринеди, аьдемлердинъ кайдай куьш- куваты, онынъ колыннан келмеге болган затты биз тынышлы яшавда билмеске де боламыз. Дав майданда болса, олардынъ баьри касиетлери аянланады». Акыйкатлай да, уьйкен аьдемшилиги болган Салавдин Аметов та оьзининъ куьшин, Элине суьйимин, онынъ уьшин канын-янын аямаганын коьрсетти.
Оьтер куьнлер, юмалар, айлар … Келер бизим коьп караган Енъуьв де.
Эсимизде калар дайымларга наьсипли эм тынышлы яшавымыз уьшин
янларын курман эткен йигитлер. Мутпас халкы Салавдин Аметовты. Оны
ман оьктемсир авылы, авылдаслары, йолдаслары эм халкы.
Суьвретет: С.Аметов
