Эткен иси – шынты баьтирлик

Хадижат Утегеновна Бурумбаева, РФ ат казанган окытувшысы:
– Аминат Муслимовна оьзи уьшин уйклап, халк уьшин туьс коьретаган, кешеси-куьндизи мен авылды, элди, ювыкларын ойлайтаган аьдем. Сога коьре де болар, меним ога айырым карасым болганы да, оны сыйлайман, айткан соьзин ерге туьсирмеймен. Ол сол сыйга тийисли.
Аминат Муслимовна авылга сув тартканнан сонъ тереклер аькелди. Авылда тереклер йок эди. Кумлыга мен тереклер шашылган эм оьстирилген ерден келгенмен. Мага терексиз яман болатаган эди. Мен кайдай тапкан терек болса да, шашпага шалысатаган эдим. 1973-нши йыл сув келген сонъ, авыл яшавшылар тереклер олтыртып, тоьгеректи ясылландырып басладылар. Сол заман шашкан туя терегим буьгуьнлерге дейим де оьседи. Мага баьриси де бу терек емис бермейди, оны неге шашасынъ деп айтканлар да болдылар. Аминат Муслимовнадынъ Кумлы авылда кыйыны тиймеген аьел йок болар, ол баьрисининъ онъайлы яшавына оьз уьлисин коскан аьдем, эткен энъ уьйкен куллыгы не зат десенъиз – ол аьр бир азбарга яшавды буьрленткен, тоьгеректи, оьсимликти янландырган сербет сувды еткерген. Сув болса, яшав кайнайды. Баьри зат та аьруьв болады. Авылдынъ коьплеген балаларындай болып, меним аьвлетлерим де ол курган, етекшилеген балалар бавына юргенлер. Сол йылларда баладынъ артыннан карав уьшин тыншаюв берилмейтаган эди, декреттен эки айдан сонъ шыкканда, уьшинши айда балаларымызды балалар бавына элтейтаган эдик. Етекши болувына да карамастан, Аминат Муслимовна оьзи де кишкей балаларды колына алып караганын, ашататаганын элтегенде, балады алмага барганда неше де коьретаган эдик. Сол йылларда балалар бавында Дадав Нукаева, Патимат Исаева да куллык эткенлер, эки-уьш айлык балаларды карайтаган эдилер. Меним баьри балаларым да сол балалар бавында оьскенлер, неге десе биз эртеннен алып кешке дейим мектебте куллыкта болатаган эдик.
Аминат Муслимовна буьгуьнге дейим де коьп несиллерге уьлги болып, бек аьруьв яшап келди. Авылымыздынъ сыйлы ясуьйкенин 90 йыллык мерекеси мен ак юректен кутлайман, йорайман берк ден савлык, узак оьмир. Сиз бизим арамызда болганынъызга, бизди коьп затка уьйреткенинъизге, авыл яшавына коскан уьлисинъизге разылыгымызды билдиремиз. Сиз авылга эткен куллыклар – ол аьдем мутып болатаган ис тувыл, ол – шынты баьтирлик.
Лиза Кусеповна Картакаева, РФ ортак билимлендируьвининъ сыйлы куллыкшысы: Мен ети яска аьли де толмаган заманда, атам мени мектебке берееги акында билдирди. Атам Аминат Муслимовна ман тенълес эм ювыклыгы да болган саялы болар, мени ол окытканын суьйди. Мен биринши класска бардым. Соьйтип, меним биринши окытувшым Аминат Муслимовна Кожаева болды. Мен окытувшымды яны парахат ятатаган аьдем деп санамайман. Бизди ол окытканнан баска, бийип те, согып та уьйретти. Коян биювин де бизге бийип уьйреткени, тап буьгуьндей, эсимде. Биз, кызлар, кеделердинъ колларыннан ысламага суьймеймиз. Мага окытувшым Ялмев Муратов пан бийийсинъ деген, а мен оны ман бийимеге суьймейтаганымды билдиргенмен. Бизге уьйкен капка крестиклер мен тиктиргени, исимиздинъ тамамында, сол уьйкен капта корзинасы ман кызыл боьркли кызды коьрип, тамашага калганымыз эм юн шораплар соктырып уьйреткени де, тап буьгуьндей, эсимде сакланган. Соьйтип, Аминат Муслимовна бизди коьп затка уьйретти. Соны уьшин де болар, 73 ясыма келсем де, окытувшыма усап, яным парахат ятпайды, Аминат Муслимовнадынъ куллыксуьер касиетин мутып болмайман. Мактанып та айтпайман, оьз куллыксуьерлигимди биринши окытувшымнан алганман. Уьйкен аьел де курдым, кеделерди оьстирдим, уныкларымды тербиялавда да коьмек эттим, аьли де уьйшиликте арымай куллык этпеге шалысаман. Ол бизге окытувшыдынъ кесписи – бек сыйлы экенин анълатты.
– Окытувшыдынъ кыйын акы коьп тувыл, кайырмас, ама сиз окувшыларынъыздынъ эслеринде дайымга каларсыз, –деген ол бизге.
Онынъ маслагаты бойынша мен эм меним окув йолдасларым, айтпага, Зейнап, Тойбике Кокешева эм сондай баска бир неше кызлар болып биз туьрли калалардагы педучилищелерге кетип, окытувшы кесписин байырладык. Соьйтип, мен окытувшы болып 52 йыл куллык эттим. Мектебтен тийисли тыншаювга кеткениме мине эки йыл болады. Окытувшыма сол кеспиди колыма ыслап бергендей этип, куллык эттим. Мен эрге шыккан заманда, Аминат Муслимовна авыл советинде куллык этетаган эди. Бизим аьелди де ЗАГСка ол туьсирди.
Экиншилей, мен онынъ йолын алып, коьп йыллар артта сайлавлар бойынша авыл администрациясын 1998-нши йылдан алып 2003-нши йылга дейим етекшиледим. Аминат Муслимовна авылды сув ман канагатлаган болса, мага да авылга газ аькелуьвде оьз уьлисимди коспага бакты буйырды. Йол коьрсеткен насихатшымнынъ сол кесписин де ызладым. Буьгуьнге дейим де онынъ касында авылдас болып яшайман, йыйы катнайман, коьрисемен, окытувшым ман байланысты бир де уьзбеймен. Онынъ коьрсеткен йолын, берген маслагатын мутпага ыхтыярым йок.
90 ясыма келдим деп токтамасын, 100 ясына дейим яшасын. Аминат Муслимовнага берк ден савлыкты, дуныядагы баьри ийги затларды да йорайман.