Октябрь айында, аьдетке коьре, ясы еткен гражданларды элимиздинъ Савытлы куьшлерининъ сырасына куьзги шакырув ислери басланадылар. Баьри зат та закон кебинде юритиледи: военкоматлар эм кала, авыл администрацияларындагы аьскерэсаплав столлары шакырувга заманы еткен яс эр аьдемлердинъ списокларын аьзирлев эм шакырув бойынша, комиссияларды уйгынлав эм аьскер боьликлерине йиберуьв акында тапшырмаларды алганлар. Тек болса да, аьли де бу маьнели эм яваплы исти уйгынлавда кайдай да бир керекли шатлыктынъ маркы етиспейди!
Буьгуьнлерде бизим ясларды Армия сырасына ясыртын кепте, бирев де коьрмесин эм билмесин дегендей этип аькетедилер. Биз кайбир заманларда тек бир неше куьнлер оьткен сонъ авылымыздагы яде орамымыздагы анавдынъ яде мунавдынъ увылын аьскерге аькетипти деп эситемиз. Сол аьсерде бу кеделерди коьрген болсак экен, оларга бизим авылэл аьдети мен аьскерде ийги куллык этуьвди йорап, йолга салган болсак экен деп, ойланып каламыз. Бу ерде неге бизим военкоматлар, кала эм
авыл администрациялары мундай ийги шарады баьриннен де не уьшин ясырасыз деп сорамага туьседи. Неге ямагат аьрекетшилерин, активистлерди, согыс аьрекетининъ ветеранларын, журналистлерди, керек болса сав оркестрди, алдынгыдай музыка эм йыр ман кеделерди армия йолына салмага шакырмайсыз?! Мундай шарады уйгынлав уьшин карыж керекпейди деп эске келеди. Аьдем юрегинде тек суьйимлик болса болады. А сол эки арада биз кийим яде аяк кийим сатув акында оьз савда рекламаларымызды туьрли туьслер мен безеклендиремиз эм янъы кафединъ ашылувы акында сав авылга билдиремиз. Бу затлар Аталыкты саклавдан да маьнели ме экен?..
Дурысын айтканда, буьгуьнлерде Тувган Элди коршалав – ол аьр бир гражданиннинъ асыл борышы экени баьри ерлерде де айтылмайды. Аьлиги заманларда аьскер куллыгынынъ сыйын энъ де йогары оьлшемлерге коьтеруьв керек болар. Аьдемлерди коркыстпай, уьйкен келимлер мен кыздыртпай, оларда оьз Аталыгына
уьйкен оьктемлик пен алал суьйимлик тувгандай этип. Сол киели сезим алдынгыдай болып энъ де таза булаклардан баслангандай этип. Айтпага, бизим суьйикли «Офицерлер» деген фильмдегиндей уьйкен атайлардан – аталарга, аталардан – увылларына энъ де баалы асабалык болып коьшсин деген ниет пен.
Бу сезим аьдем мен бирге ол тувганнан алып Армия сырасына шакыртылганга дейим юрмеге тийисли. Ол зат биз бала эм яс заманларымызда тап солай да болган.
Бу баьлединъ тек бир себеби бар: ясуьйкен эм яс несиллер арасындагы байланыс осалланган. Соны кайтип болса да кайтадан аякка тургызув керек. Сол зат уьшин эки де несиллердинъ йолыгысларын йыйы уйгынлап оьткеруьв керегеди. Айтпага, Ногай районындагы кайбир мектеблер сондай шараларды аьли озгарадылар.
Мен Совет Аьскер сырасында куллык эткенмен. Бизди сол заманларда армияга сав орам ман, сав бизим микрорайон ман бирге йолга салатаган эдилер. Бу аьдетти де бизге кайтадан тургызув керек, неге десе армия бизде эндиги де савлайхалктыкы болып калады. Военкоматка бараяткан йолымызда бизден алдын аьскер сырасында болып келгенлер бизге оьз маслагатларын бергенлер.
Аьскер боьлигине еткенде, ол замандагы офицерлер ата йылувы ман, маскара соьзлери мен йолыкканлар. Бу зат яслар уьшин бек аьруьв дерис болган эм ол зат аьлиги кеделерге де аьскер сырасында бек керекли. Соны ман бирге Призывник куьнин де кайтадан яшавга киргистуьв керек.
Ясларды Аьскер сырасына шакырув кампаниясын йогары дережеде уйгынлап оьткеруьв уьшин бизим военкоматларга, кала эм авыл аькимбасларына, депутатларга, ямагат советлерине, политикалык партиялары ман козгалысларына ийги эм иркуьвсиз куллык юритуьв керек болады.
М-А.Ханов.
