Дагестан Республикасы бойынша кырк кийик айынынъ баслапкы куьнлеринде «Ак турналар куьнлери» деп аталган фестиваль 39-ншы кере яркырап оьтти. Тагы да бир кере бу шара аьдетлердинъ сакланып турганын, янъылыклар да ер тапканын, савлайдуныялык язувшылардынъ уьзилмес байланысын коьрсетти. Кырк кийик айынынынъ 6-ншы куьнинде басланган фестиваль барысында коьплеген тоьгерек столлар, шаирлик кешликлер, яратувшылык йолыгыслар оздылар.
Россия Язувшылар союзыннан да сыйлы конаклар бар эди – Правление агзасы Константин Пуликовский, яваплы секретарьдинъ орынбасарлары Геннадий Иванов, Нина Попова, миллет адабиятлары бойынша орынбасары Валерий Латынин. Солай ок туьрли ерлерден язувшылар, шаирлер келдилер – Брянск, Алтай, Сырт Осетия, КабардиноБалкария, СВО катнасувшысы шаир-фронтовик Станислав Ведринцев, Донецк каласыннан волонтер Инна Кучерова эм баскалар. Поэзия театрында шаирлик кешлиги озды. Быйыл бу шара
согыс спецоперациясына багысланды. Кешликте бу темага каратылган ятлавлар окылды, келген конаклар эм дагестан шаирлери шыгып соьйледилер. Мен ойлайман, сондай юрекке тийген шара тек меним тувыл, баьри катнасувшылардынъ эсинде калар.
Эстеликли болды мага белгили язувшылар ман бирге уллы Расул Гамзатовтынъ тувган ери, кишкей Аталыгы – Хунзах районына барганым. Ярасыклы табиат коьнъилимизди коьтерип, йолдынъ узаклыгын да сезбедик. Тавлардынъ бийиклиги, тап савлай дуныяга белгили шаирдинъ данъкындай болып, баьримизди десукландырады. Бизим делегацияды республикалык «Дослык» журналынынъ редакторы, ДР Язувшылар союзында авар секциясынынъ етекшиси Гамзат Изудинов басшылады. Келген конаклар «Московский литератор» газетасынынъ бас редакторы Иван Голубничий, Ульяновск каласыннан язувшы Светлана Нагаткина дагестан шаирлери мен бирге шарада катнастылар. Баьриси де Расул Гамзатовтынъ акында соьйледилер, ятлавлар окыдылар.
Ногай халкынынъ данъклы кызы, Дагестан Республикасынынъ Халк язувшысы Бийке Кулунчакова коьплеген йыллар Расул Гамзатов пан ислегени акында кызыклы хабарлады. Ол уллы шаирдинъ ийги деген касиети – баьри халкларга да сый этип болганын ашык кепте белгиледи. Кумык шаир, драматург, коьшируьвши, «Ёлдаш» газетасынынъ бас редакторы, ДР Халк язувшысы Гебек Конакбиев кумык тилинде Расул Гамзатовтынъ «Аналарды сакланъыз» деген ятлавын окыды. Хунзах районынынъ аькимбасы Нурмагомед Задиев
конакларды хош алып, оьз соьйлевинде Расул Гамзатовтынъ кишкей Аталыгы аьр заманда да конакларга суьйинетаганын белгиледи. Мен Расул Гамзатовтынъ «Инсанлардынъ уьш йыры бар дуныяда» деген ятлавын орыс эм ногай тилинде окыдым. Биз «Кайгылы ана» эм «Ак турналар» эстеликлерине гуьл байламлар салдык. Баьримиз де Гамзат Цадаса атындагы адабиятмемориаллык музейинде болдык. Музейдинъ ишинде яркын эм онъайлы экени бизге бек ярады. Коьп йыллардан бери сакланган Гамзатовлардынъ аьелининъ экспонатлары мунда келген аьр бир инсанды артка аькетип, йылувлыкка орады. «Ак турналар» эстелиги – узын ак туьсли стела, эки якка карап юка турналардынъ кевделери ушып тургандай коьринеди. Мемориал ашык ерде орынласканга коьре, тап-таза коьк аспан ярасык болып коьзге туьседи. Эстеликтинъ артындагы тав коьриниске бир сыхырлык косады, сол ушып турган турналарды куьтип тургандай, бизге ак басын иеди. Мемориал бек ярасык.Сол эстеликке бираз артык заман карасанъ, анълайсынъ, не уьшин язган уллы Расул Гамзатов бу сыдыраларды: «сол турналардынъ арасында мага да орын бар». Сол орын энъ йогарыда ашык болып бизге коьринеди.
Мемориаллык комплексине бараяткан ерде таслар орынласкан. Аьр бир таста Дагестан Республикасынынъ районы эм давга кеткен, кайткан аьскершилердинъ саны. Бизим районымыз да бар. Окып карайман, кеткенлер кайтканлардан коьп, оькинишке. Кайдай уллы кайгы. Расул Гамзатов – савлай дуныяга белгили болган инсан. Онынъ аты данъклы. Меним юрегим де сол куьн оьсти, коьнъилим де коьтерилди, неге десе оьз баврайында уллы шаирди шайкаган, аьдуьвлеп оьстирген тавлар ман коьзбе-коьз коьрисип, сыбырдасып, оларга юрегимдеги сырларымды айтканым мага, шоьл кызына, уллы оьктемлик эм куьез эди. Мен ойлайман, аьли де коьп кере боларман ярасыклы Хунзах еринде, тек биринши барувым дайымларга эсимде калар.
Гульфира Бекмуратова,
Россия Язувшылар союзынынъ агзасы.
Суьвретте: Г.Бекмуратова Дагестаннынъ Халк язувшылары Бийке Кулунчакова эм Марина Ахмедова ман.
