Быйылдынъ карагыс айында Ногай районынынъ ТереклиМектеб авыл яшавшылары Магомед-Расул Мирзаевке тувганлы 75, Исламали Индирбаевке 70 йыл толады. Бу эки авылдасларымыз – Чернобыль атом электростанциясында болып оьткен баьле-казадынъ ызларын тайдырувда йигитлерше катнаскан
аьдемлер.
Магомед-Расул Мирзаев Акуша районынынъ Бургимак авылында тувып оьссе де, яшав бактысы, дурысында, наьсип кысмети оны дайымга Ногай шоьллиги мен байланыстырды. Ол сондагы орта мектебинде 10 классты окып кутарган сонъ, Совет Аьскер сырасында эр борышын уьстинликли толтырган. Соннан
1972-нши йылда кайткан сонъ, ол Терекли-Мектебке, мундагыПобеда орамында уьйкен агасы Магомед туратаган уьйге келеди эм район мал аьзирлев пунктында (заготскотта) ислеп баслайды.
Сол йылларда ол авылдасымыз, аьптемиз, ногай кызы Азий Джумагишиева ман танысады эм эки яс аьдемлер бир аьел курып, буьгуьнге дейим суьйимлигин бузбай яшап келедилер. Олардынъ татымлыгы аьлиги ясларга ийги коьрим деп ойлайман.
1987-нши йылдынъ майиюнь айларында болар, МагомедРасулды оьзининъ тувган тав авылыннан военкоматка шакырадылар эм сонда ок та Чернобыльге йибередилер. Сол заманларда мунда келгенлердинъ шаркын радиация яктан тешкеруьвли тергейтаган болганлар. МагомедРасул аьскер сырасында Казахстандагы ПВО-да ракета куьбинде радиация алган саялы оны сондай зарарланган ерлерге йиберип болмаганлар эм столовый заведующийи этип беркиткенлер. Мунда куллык этуьв тынышлардан болмаган, бир йорыктан бу столовыйда 1 мынъ аьдем тамакланатаган эди. Бир куьнге ас аьзирлемеге деп шыгарылатаган азыктуьлик оьлшеми радиациядан себеп экинши куьнге калдырылмаган. «Калай коьп азык-туьлик артык калатаган эди, – дейди оькинишли тавысы ман МагомедРасул, – сонынъ баьрисин де йок этетаган эдилер».
Чернобыльден келген сонъ, ол коьп йыллар район мал аьзирлев пунктында, сонъында район орталык больницасында бас врачтынъ водители болып куллык эткен. Аьлиги заманда ол да, Азий-аьптемиз де – тийисли тыншаювында. Олардынъ эки кызлары эм йиенлери де Кизляр калада яшайдылар эм ислейдилер.
Хабарымыздынъ экинши баьтири – Исламали Индирбаев Ногай шоьллигининъ оьзеги Куьнбатар авылында тувып оьскен. Ол Совет Аьскер сырасыннан кайткан сонъ, Харьков каладагы коммуналлык курылыс инженерлер институтын окып битирген. Муннан сонъ яс специалистти Казахстандагы Шевченко каласындагы Прикаспий курылыс управлениесине участок мастери этип йибергенлер. 1986-ншы йыл язлыкта Чернобыль атом электростанциясында
атылган реактордынъ казалы сеси йогарыда белгиленген курылыс управлениесин сонынъ ызларын тайдырувшы курылыс управлениесине айландырады. 1987-нши йылдынъ ноябрь айыннан 1988- нши йылдынъ апрель айына дейим Исламали Абдулкадыр увылы И.Курчатов атындагы Атомлы энергия институтынынъ (ИАЭ) комплексли экспедиция сырасында Припять каласында болды. Ол оьз йолдаслары ман мунда атылган 4-нши блоктынъ уьстине терме кебинде бетоннан ясалган саркофагты кийдиргенлер. Бу бек авыр эм кавыфлы куллык эди. Бир кишкей янъылыстынъ оьзи баьри исти де пуш этип тасламага болаяк. Болса да сулыплы специалистлер оьзлерининъ баьри билимин эм усталыгын салып, атом казасынынъ булагын яптылар…
1990-ншы йылларда Казахстан Президенти Нурсултан Назарбаев бас калады Целиноградка коьширеди эм соны Астана деп атайды. Исламалиди сондагы байыр
курылыс фирмалардынъ бириси куллык этпеге шакырады. Ол курылыс басшысыннан алып, байыр курылыс фирмадынъ генераллык директорынынъ орынбасарына дейим, сонъында фирма кенъейгенде, сонынъ бир филиалынынъ генераллык директоры этилинип беркитилген.
Аьлиги заманда Исламали Индирбаев Ногай шоьллигине кайткан эм ян косагы Сайрат пан бирге 70 йыллык мерекелерин йолыгадылар. Сол оьмирининъ 50 йылын ол курылыс тармагында ислеп келген. Курувшылар десенъ, бир зат курмай турып болмайдылар, сога шайыт онынъ тувган еринде курган байыр уьй
меканы. Энъ де маьнелиси – оьз юреги эм ниети мен курган татым эм коьримли аьели, таза намысы эм сый-абырайы.
М-А.Ханов.
Суьвретлерде: Магомед-Расул Мирзаев; Исламали Индирбаев.
