Мен оьзимнинъ анамды йыйы эскеремен эм ол дайым да меним туьслериме энеди. Бирерде эсли ясуьйкен болганыма да карамастан, коьзимдеги коьзясларым ман уянаман. Мага аьлиги заманда бир зат та, бир байлык та керек тувыл, тек янымда анам болса экен деп ойлайман. Кайтип мен бирерде кыйынлы шагымда оны бир сагынаман! Сол сезимим мага бу макалады язбага себеп болды.
Атамыз дуныядан эрте тайган сонъ, биз аьелимизде бес бала болып калдык. Сол себептен бизди оьстируьв эм аьдем этуьв кыйыны толы кепте анамыздынъ ийинлерине илинди. Каты согыс эм боьтен де согыстан сонъгы йыллардынъ авырлыгын ога коьширмеге туьсти. Бизим элимизде меним анама усаган коьп хатынлар соьйтип, белкиси, соннан да бек кыйналып яшаган болар деп эсиме келеди.
Сол йылларда коьп йигитликлер эткен кыскаяклылар соларды кайдай кыйынлыкларга да карамастан, Тувган Эли, халкы уьшин эткенлер. Согыс хатын-кызларга айлак та уьйкен сынавлар аькелди. Сол оьткен йылларга эндигиси бурылып карай берип, бизим элде кыскаяклылардынъ кайдан тек келетаган куьш-куваты болмаган болса, патшалыгымыз да, аьеллер де шыдап болмаяк эдилер деп эске келеди. Бизим ол замандагы кыскаяклылардынъ уьйкен эдаплылыгы, шыдамлыгы оларга эрлери йок болса да, бизим еримизди аман калдырмага эп берди. Бизим элимиз дайым да хатынлардынъ кыйыны ман куьшли болган, неге десе бизим кыскаяклылар аьр заман да кайсы бир кавыфлыкка да карсы барганлар.
Тек аьлиги заманларда бизим политикалык майданымызда йырма йыллардан бери оьз закон кызыксынувларын яклайтаган шынты йигит хатынлар бек аз калган. Сонынъ орынына яшавшылардынъ хыйлысынынъ ярлылыкта яшаганы, келеектегимиздинъ белгисизлиги буьгуьнлерде ямагатта берк стресс тувдырган.
Соьйтип бизден эндиги йигитлик, эдаплык, таза намыс деген ян белгилери уьйкен аьрип пен язылган алтын йыллар кеттилер. Аьлиги заманларда йигитликтинъ баасы баска оьлшемлерде турады.
Бизди оьстирген аналар. Поэт Анварбек Култаев анасына багысланган бир йырында булай дейди:
Сол йолактынъ бир нешевин,
Мен салганман эш бир соьзсиз билемен.
Яшавымнынъ мен баьрисин
Савкатлайман, тек алмайсынъ коьремен.
Сен алмайсынъ койшы дейсинъ,
Оьсши, балам, алал бол деп коьзинъ мен.
Оьтирикти эш суьймейсинъ,
Таза бол деп сен айтасынъ соьзинъ мен…
Буьгуьнлерде оьзининъ анасын, аьптесин яде карындасын оьпкелеткен увыллар коьбейгенлер. Ондайлардынъ намыссызлыгы аналардынъ юреклерине битпес яра саладылар.
Аявлы кыскаяклылар, танъ юрекли болынъыз, суьйимликти, аьелинъизди, балаларынъызды сакланъыз, оьз эрлеринъизди сыйланъыз. Бизим ийги яшавымыздынъ, Тувган Элимизге суьйимлигимиздинъ маьнеси сол. Тоьгерегинъиздеги болаяткан ислерге коьзинъизди юмып караманъыз, неге десе ян авырымаганлык – ол уьйкен кате.
Дуныяда, элимизде бизге аьруьв яшамага буршав беретаган яманлык эндиги де аз тувыл. Оьз увылларынъызды осал ислерден, хаьсиет-аьдетлерден эрек сакланъыз, олардынъ яшавына маьне беринъиз.
Бизим элимизде аьруьв аьлде яшамага болады, тек биз оьзимиз сонынъ уьшин тийисли аьллер туьзбеге борышлымыз. Аналар балаларын дурыслык эм патриотизм негизинде тербияламага тийисли. Яшавда кыскаяклыдынъ туткан орыны бек уьйкен, олар ман бизде коьп зат байланыслы. Ана болган яс хатынлар, оьсип келеяткан яс оьспирлерди тербиялавда коьп зат сизинъ колынъыздан келеди. Оьз аьвлетлеринъиздинъ канына олар оьзлерининъ ата юртына, миллетине, онынъ тарихине, маданиятына, аьдетлерине, боьтен де оьз ана тилине суьйимликти синъдиринъиз.
Аьдемлер, оьз аналарынъызды коршаланъыз! Ана аьр кимге де тек бир кере бериледи.
Зейнадин Шугаипов,
Аневский авылы,
Тарумов районы.