Мектеб не заттан басланады? Элбетте, биринши занънан, биринши дерислерден. Эм, оьзекте, мектебтинъ етекшисиннен. Сары тамыз айынынъ ортасы болса да, мектебтинъ эсиклери ашык эдилер. Мине таныс узын саьне. Мунда тийисли ярастырув куллыклары заманында бажарылганлар, парталар, такталар сырланганлар, терезе-сиселер тазаланып ювылганлар. Мине директордынъ кабинети. Мен киргенлей, олтырган ериннен ушып турып, алдыма шувак куьндей ярык коьнъилли, кувнак куьлкиси нур бетинде яйнаган, кос туьйме коьзлери йылтырап, кыскаяклы шыкты:
— Альфия Амирхановна Акимова боламан,- деп наьзик аясын созды яркын янлы кабинеттинъ иеси. – Аь мен сизди таныйман, Солтахан.
Хабарластык. Альфиядынъ атасы Амирхан ман яс заманларымызда коьп хабарласып, ойымыз бан боьлискенмиз. Сондай да танъ, яркылдак аьдем. Мине алдымда онынъ юзиктей юзли, акыллы, тербиялы кызы олтыры.
— Мунда сосы Кадрия атлы мектебинде меним савлай окувшылык йылларым озганлар эм 1998 йылдан алып мунда окытувшылык бактым да ашылган,- дейди Альфия. – Мине уьшинши йыл директор боламан. Окытувшыдынъ исин яслай яратканга мен мектебти кутылганлай Тереклидеги педучилищеге окымага туьстим. Мунда да уста окытувшылар мени окытувшылык, тербиялавшылык дуныясына колымнан етип киргисткендей болдылар. Олар акыл анъламлыгынынъ тазалыгы ман, алдыларына салган ниетлерининъ алаллыгы ман сукландырдылар. Элбетте, олардан мага ызлавга коьп коьримлер калган деп айтпага боламан. Педучилищеде мени билимге бет берип уьйреттилер, бу окув отанын кутарган сонъ мен Махачкаладагы педуниверситетке заочно окымага туьстим. Бизим Кадрия атлы мектебинде куллыгын суьйген, окув тармагында бай сулып йыйган коллектив кепленген деп айтпага боламан. Бизим бас мырадымыз – балаларга терен билим, тербия беруьв, олардынъ талантларын, бажарымлыкларын ашув болады.
Айтып озбага тийислимен, Альфиядынъ аты аьли тек Терекли-Мектебте тувыл, савлай Ногай районында белгили. Оны уьйкен аьдемшилиги болган, коьбиси мен келисип болатаган, йыллары яс болса да, яны яныплы басшы деп таныйдылар. Оннан сонъ, басшыдынъ сыйы – онынъ етимисинде. Директордынъ етимиси – ол басшылайтаган коллективтинъ етимисинде. Айтпага, Дагестандагы Ногай районында 16 окув отаны аьрекетлейди эм Альфия Акимова басшылайтаган мектеб сонъгы эки йылдынъ тамамларында окув эм тербиялав бойынша 1-нши орынды алады. Сосы зат, элбетте, туьнегуьнги анъламларды шегип-шелтеп, заманнынъ талапларына яваплайтаган йоьнелислерди белгилеп, танълагы талапларды тизип билетаган уйымлы коллективтинъ етимислери болады. Мунда тербиядынъ энъ биринши нышаны деп халкымыздынъ энъ баалы байлыгын – балаларды зегенли, куллык суьер этип, ата-анадынъ сенимин аклар, тувган шоьлине алал инсанларды оьстируьв деп санайдылар.
— Окытувшылык куллыгымнынъ биринши басамакларына коьтерилгенде, мага аьр яклы ярдамласкан, мени колтыклап йогарга даьвлендирген, коьплерге коьрим болган бай сулыплы ясуьйкен йолдасларым табылдылар. Олардынъ дерислери меним билимимди оьстиргенлер, сулыбымды байытканлар.
— Альфия, — деймен мен, — мектебти басшылав енъил куллык тувыл.Директор куллыкка эрте келип, кеш кетеди. Оьзекте, бириншилей ол — сулыплы окытувшы, экиншилей – мектебтинъ яшавында туьрли куьнделик каьрлерди шешетаган басшы. Сенинъ куллыгынъда кайнамалы куьнлер йыйы болама?
— Бирерде аксам туьсип, кас каралганын билмей де каламан, — дейди басын ийзеп Альфия Амирхановна. – Ама бактыма разылыгымды билдирип,бел буваман,кыйынлыкларга ынжынмага керек тувыл деп билемен. Авырлыклар шыныктырады. Оьзекте, мектеб яшавында не зат та болады: кыйынлыклар да, куванышлар да. Кыйынлыкларга коьнип уьйренгенмен.Коьбисинше, эсте куванышлар, шав-шувлы шатлыклар каладылар. Ис бойынша кыймасларым мага оьспеге уьйкен куьш боладылар. Бизим мектебте мактавга тийисли, билимге ымтылыслы окытувшылар барына куванмай болмайман. Сондайлар бизим коллективте аз тувыллар. Айтпага, Дагестан Республикадынъ сыйлы окытувшылары Земфира Таймасовна Авезова, Ису Аджиманбетовна Валиева эм баскалар. Сондайларга таянып, туьрли кенъесуьвлер,йыйынлар, йолыгысувлар, ата-аналарды оьрметлев амалламалар озгарамыз. Сонда тамамлар согыладылар. Соьйтип, мектебтеги ислер, аьллер оьз йосыгы ман барадылар. Бизим окытувшылар Россия эм Дагестан Республикасы бойынша конкурсларда катнасадылар. Мысалы, орыс тилден эм адабияттан окытувшы Альфира Мурзагишиева зоналык сынасларда енъуьвши орынга тийисли болган. Кадрия мектебтинъ окувшылары да туьрли олимпиадаларда сыйлы орынларды алганлар. Айтаман десем, сондайлар бизим коллективте аз тувыллар, олар туьрли сый грамоталарга, баалы савгаларга тийисли болганлар.
Альфия Акимовадынъ куллыгында парызлыгына, шалыскырлыгына, ымтылыслыгына карап, сукланмай болмадым. Элбетте, онынъ кайратлыгы, акырлыгы, шалыскырлыгы, ишки дуныясынынъ ярасыклыгы белгиленмей калмаган. Буьгуьнлерде Альфия Амирхан кызы Дагестан Республикадынъ билимлендируьв тармагынынъ отличниги болады. Бу йыл Альфия Акимова, «Билимлендируьв тармагынынъ алдышысы» деген республикалык конкурста катнасып, сыйлы 3-нши орынды алган. Республика бойынша ол — уьйкен етимис.
Макаламнынъ сонъында айтып озгым келеди, элбетте, Альфия Амирхановна аьелли, аьвлетли кыскяклы, ога кызы, увылы яшавынынъ уьйкен куьези боладылар.
СОЛТАХАН АДЖИКОВ.
