– Ийсиндик Зарманбетовна, сиз окытувшы болмага бала шагынъыздан алып мырад этетаган эдинъиз бе яде болса, ата-ананъыздынъ насихаты ман сол кеспиди сайладынъыз ба?

– Элбетте, окытувшы болмага мен бала шагымнан алып мырад этетаган эдим. Бу кеспиге суьйимди мага меним биринши окытувшым Фатима Янмурза кызы Ярлыкапова тербиялаган. Мен оьзим Ногай районынынъ энъ де кишкей шет авылы Уьйсалганда тувганман. Бизим авылда тек баслангыш класслардынъ балаларын окытатаган эдилер. Мен 1959-ншы йылда биринши кере биринши класска бардым, окытувшымыз Фатима Янмурзаевна окып-язып уьйретти. Онынъ колына борды ыслаганы, тактада турып, деристи анълатканы, тептерлерди тергегени мага уьйкен уьлги болган. Ис аьрекетим бойынша да мен ога усамага суьйгенмен, неге десе онынъ ийги аты билимлендируьв тармагында бек йогары дережеде эди. 

Мен йогары кеспили окытувшы да болдым. Оьзимнинъ сол кеспидинъ специалисти деген шайытламамды аькелгенде, ата-анамнынъ колына ыслатканда, эсимде, анамнынъ суьйиништен йылаганы, мен кишкей заманларда, атамнынъ мени окытувшы этип коьрмеге мырады болган сырын да ашканы. Тек ол мени шет эллер тилиннен окытувшы болар деп те ойламаган, эсап дерисиннен окытувшы болса экен деген ойы болган экен. 

– Аьши сиз неге шет эллер тилиннен окытувшы болмага токтастынъыз?

– Оьзимнинъ тувган авылымда баслангыш классларды уьстинликли окып битиргеннен сонъ, оьз йолдасларым ман Карагас авылына окымага келдик. Ата-аналарымыз бизди ерли интернатка ерлестирдилер. Мунда мага бек ярады, мен коьп йолдаслар да оьзиме таптым. Сол заманларда баьри затлар да кызыклы эди: янъы йолдаслар, окытувшылар, сабаклар…

Карагас авыл школасында бек билимли окытувшылар, ярлы болмаган китапхана. Баьри затлар да мага окымага дем берди.

Тогызыншы класста биз янъы сабак – немец тилин уьйренип басладык, сол сабакты бизге окытувшы Залимхан Ахмедович уьйрететаган эди. Ол мага шет эллер тилине суьйимди де коьндирди. Сол йылларда мен шет эллер тилиннен окытувшы болмага токтастым. Соьйтип мен мектебти кутылганнан сонъ, Дагестан Республикасынынъ педагогикалык университетининъ англо-немецкий тиллер факультетин окып битирдим. Соннан бери оьзим окып кутарган мектебте ис аьрекетимди де бардыраман. 

– Мен билип, 2002-нши йылдынъ караша айында «Профсоюз тавысы» деген газета бетлеринде сизинъ ис йолдасынъыз Фатима Мамутова «Онынъ дерислери – заманга коьре акыйкатлыкты излейди» деген макаласында:  «Ийсиндик Зарманбетовнадынъ ис аьрекети тек педагогикалык куллыклар ман тамамланып калмайды», – деп язады. Ис аьрекетинъиздинъ сол ягын ашыклап айтканынъызды суьемиз.

– 1980-нши йылларда мен окытувшы болып ислеген шакларда, оьзим уйгынлав ислер бойынша етекшидинъ орынбасары да болып юрдим. Яз шакларда балалардынъ производстволык бригадаларын да етекшиледим. Коьп йыллар профсоюз организациясынынъ председатели де болып аьрекет эттим. Сол исим уьшин бир неше савга да алганман.

– Буьгуьнги янъы технологиялар заманында, ис рыногында бир неше кеспилер оьзлерининъ кенъ маьнелигин йойган заманларда, окытувшыдынъ кесписин коьп окувшыларымыз сайламайдылар. Сиз кайтип ойлайсыз, сол зат не мен байланыслы? Аьлиги заманларда бизим миллетимизге тувган тилимизди уьйренуьв де авырлык тувдырады, солай болганда шет эллер тилин кайтип уьйретесиз?

– Элбетте, кеспимиз уьшин яным авырыйды, артымыздан ызымызды басып, билимли яс окытувшылар келгенин суьемиз, тек не пайда … Окытувшы кесписин сайлатар уьшин патшалыгымыз кайдай болса да, яс врачларга берилетагандай, айырым бир сертификатлар этилсе экен. 

Мен оьзимнинъ выпускниклерим мен оьктемсиймен, олардынъ сыраларында меним кеспимди сайлаганлар да бар, мен уьйреткен тил оларга буьгуьнлерде кереккенлер де бар. 

Тилди бизим балаларымыз уьйренмеге кереклер. Баслап кайсы аьдем де оьзининъ тувган тилин уьйренмеге борышлы. Шет эллер тилине суьйимди эндирер уьшин, мен сол тилге оьзимнинъ суьйимимди, кеспиме алаллыгымды коьрсетпеге шалысаман, солай болганда, мени мен бирге, мен окытатаган балалар да барадылар. 

– Сав болынъыз, сыйлы Ийсиндик Зарманбетовна, бизге айырган заманынъызга, алдыда сизге уьстинликлер. Биз билип, сиз тез арада оьзинъиздинъ мерекенъизди белгилеексиз. Мерекенъиз де кутлы болсын.

– Сиз савболынъыз.

Хабарласувды авыл хабаршысы Нурсият Зарманбетова юриткен.