«Аьлемет суьвретши аьлемет аьдем болмага болады», – деп айткан француз шаири эм прозаиги Луи Арагон. Сол соьзлер мен суьвретши Алтынбийке Акбердиева акында айтпага болады. Аьлемет суьвретши мен мен коьптен таныс эдим. А аьлемет аьдем мен, баьри истинъ сулыбын билген, уялшанъ, каьмбил, янга дарман болып тийген соьзлер тавып болган кыскаяклы ман мен янъыда ювык таныстым. Сондай...
Бу биз келтиретаган такпак коьп заманлар артта айтылган болса да, аьли де оьзининъ маьнесин де, акыйкатлыгын да йоймай келеди. Мен Ногай районымыздынъ Калинин авылында Кельдасовлар ман коьп йыллардан бери авылдас болып яшайман. Аьел басы Бадав, аьелдинъ тандырынынъ йылувлыгын саклавшы Аминат пан бизим арамыздагы катнаслыкты, Алла-Таала оьзи коьп коьрмесин, бир-биримиз бен кайдай ойымыз бан да, яхшылыгымыз...
Ветеринарлык кесписин, менимше, шынтылайын малды суьйген, онынъ акында яны ман каьр шеккен аьдем сайламага болаяк деп эсиме келеди. Ветеринар кесписин сайлаган аьдемлерде тыншаюв, байрам куьнлери болмайды, ол ис шакырувы бойынша дайым малдынъ ден савлыгын, онъайлыгын коршалавда турады.
Яшайды бизим Эдиге авылында сыйлы ясуьйкенимиз Салимет Шыракбай кызы Абдулганиева. Быйылдынъ язлыгында ол 90 ясына толды. Балалары, уныклары эм йиенлери шоьл еримизден алыста оьмир суьрип, куллык этселер де, ясуьйкен анайга сый этип, ога Кудайдан савлык тилеп, мавлид дуасын озгардылар оьткен шилле айдынъ ишинде. Бу озган заманда болган затларды белгилейтаганым сол: ана, тетей, эней болып, ол...
Озган айдынъ ишинде Москва каласында II Савлайроссиялык класс етекшилерининъ форумы озды. Бу шарада 89 регионлардан 1300 класс етекшилери катнастылар. Дагестан Республикасыннан форумда 30 окытувшы ортакшылык эттилер.
Ногай орталык больницасынынъ куьндизги стационарынынъ терапевтлик боьлигинде билимли, куллыгына яваплылык пан караган куллыкшылар аьрекет этедилер. Боьликти яс врач Зарина Отегенова етекшилейди. Ол, Махачкаладагы медицина академиясында билим алып, ис аьрекетин Москва каласындагы 24-нши номерли больницасында врач-терапевт болып баслаган. Элимиздинъ бас каласында 4 йыл узагына сулып алып, яс врач тувган ерине кайтып, Ногай ЦРБ-да ислейди. – Куьндизги...
Аьр бир аьдемнинъ яшавында суьйикли, ийги, оьмири бойы юрегинде калган окытувшысы болады. Оны ман аьдем, тек окувшы заманында тувыл, оьсип, тувган мектеби мен коьп йыллар артта аманласканнан сонъ да, юрегиндеги мен боьлиспеге болады. Танъ окытувшы дайым сени анълайды, неге десе ол окувшысынынъ куьшине дайым сенген эм оны коьтергишлеп келген. Суьйикли окытувшыдынъ коьмеги мен окувшы тийисли,...
Тезлик ярдам боьлигининъ куллыкшылары куьн узагы ман, кешеси эм танъы ман коьмекке асыгадылар, оларга аьдемлердинъ яшавын куткармага да сийрек туьспейди. Ногай районындагы тезлик ярдам боьлигинде оьз исин ийги билген, бек бавырмалы, кенъ юрекли куллыкшылар аьрекетлейдилер.
«Яшав елеклери», «кумлактынъ оьтпеги» деп финиклерди атайдылар. Сол да босына тувыл. Финиклерди ас орынына кулланмага да болады. Бир неше ай узагына аьдем, оьзининъ шаркына зыян келтирмей, финиклер мен сув ман пайдаланып турмага болады. Солай ок финиклерди таьтли зияпетлер орынына кулланмага болады. Араблар болса оларды оьтпек эсабында кулланадылар.
Байрамлар яде тувган куьнлер озганнан сонъ, уьйде ярасык гуьл байламлары болган савытлар турадылар. Бу гуьллер бек ярасык, ама конакларды хош алган уьйдинъ иеси арыган болып коьринеди. Гуьллердинъ ярасыклыгына коьз карас тойганнан сонъ, оларды баска мыратта кулланмага да яраяк.
