Ислам Круптурсун увылы Сатыров асылы ман Ставрополь крайынынъ Нефтекум районынынъ Каясула авылыннан болады. Ногай ястынъ балалыгы тувган авылында оьткен. Бала шагыннан алып ол анъ ман кызыксынган. Кишкейлейин туьрли саз алатларда ойнамага аваслыгы болган. Авылында саният мектеби болмаган саялы, яска уьйиннен 80 шакырым алыста болган ерге барып, анъ бойынша билим алмага да туьскен. Каясула авыл орта мектебинде 9-ншы классты тамамлап, Астрахань каласындагы музыкалык колледжининъ эстрадно-джазовый боьлигине туьседи. Окувды тамамлап, ногай яс Москва каласына йолланады. Онда ол звукозапись студияларында куллык этеди. Анъ, аранжировкалар язады, туьрли анъ куьплеринде ойнайды, соны ман музыкалык аьрекетинде бай сулып алады. Ногай домбрасы ман Ислам Сатыров ногай йырлавшысы Арсланбек Султанбековтынъ ярдамы ман танысады. Ислам Сатыров «9 волна» деген музыкалык телеканалынынъ ар йыллык премиясынынъ иеси, «Эдиль бойында» деген ногай саниятынынъ биринши регионлар ара фестивали дипломынынъ иеси, Уфа каласынынъ «Урал-Моно» халклар ара тюрк фестивали савгасынынъ иеси, биринши ногай халк бесик йырлар альбомынынъ саунд-продюсери, «Камбак» деген биринши ногай документальлик фильмнинъ режиссеры болады.

Бу йылдынъ май айынынъ сонъында Ислам Сатыров кинематография тармагында йогары уьстинликке етисти. «Ак терек» деген фестивали бойынша регион кинопроектлерининъ ийгилери сайланды. Питчинг уйгынлавшылары Россиядынъ кинематографистлер союзынынъ яслык орталыгы, Ставрополь крайынынъ маданият министерствосы эди. II Ставрополь кинопроектининъ кыскаметражлык фильмы сокыр яс акында «Наьсиптинъ сыбырдавы» деген фильми бойынша енъуьвши болып шыкты. Кыскаметражлык фильмнинъ бас геройлары ямгырднан сонъ кала театрында ясырынган коьзи коьрмейтаган кеде эм онынъ атасы боладылар. Кишкей экскурсия заманында яс биринши кере сценага шыгады эм микрофон алдында оьзи язган ятлавларын окыйды. Регион бойынша фестиваль 2-нши кере уйгынланды. катнасувга деп 20-га ювык аьризелер туьскен эдилер, ама тоьрелер мен 10 ойын эм документальлик фильмлер сайланды. Тоьрелер проекттинъ актуальлигин, социаллык маьнелигин, ойынынъ теренлигин, автор фильмнинъ звукорежиссеры болувын да бааладылар. Сайлав тамамы бойынша «Наьсиптинъ сыбырдавы» деген проекти «Чечен-фильм»

продюсерлик демевлигине де тийисли болды. Сонынъ ярдамы ман фильм ювык арада дуныя ярыгына шыгаяк. Эм оны бизге карамага амал болаяк.

Ногай яс сол фильмде токтап калмай, келеекте де яратувшылыгы оьрленип, оннан да бийик етимислерине етискенди сагынамыз.

К письму ГБУ РД «Редакции

республиканской газеты «Голос степи»

от «10» мая 2017 г. № 34

ИНФОРМАЦИЯ

О СРЕДНЕМЕСЯЧНОЙ ЗАРАБОТНОЙ ПЛАТЕ РУКОВОДИТЕЛЕЙ, ИХ

ЗАМЕСТИТЕЛЕЙ И ГЛАВНЫХ БУХГАЛТЕРОВ

ГБУ РД «Редакция республиканской газеты «Голос степи»

(наименование государственного учреждения, подведомственного

Министерству печати и информации Республики Дагестан)

за 2016 год

№ п/п Фамилия, имя, отчество Должность Среднемесячная заработная плата, рублей

1 2 3 4

1 Кожаева Эльмира Юнусовна Руководитель-гл.редактор 39500

2 Утегенова Сакинат Ахматовна Главный бухгалтер 25110

Янъыларда Махачкалада Балаларды коршалав куьнинде «Кишкей тавлылар» балалар художестволык яратувшылыгынынъ 6-ншы республикалык фестивали оьтти.

Фестивальдинъ уйгынлавшылары : ДР маданият министерствосы, ДР РДНТ МК, Республикалык окув методикалык орталыгы биргелес Махачкаладынъ Администрациясы эм маданият управлениеси мен.

«Кишкей тавлылар» – савлай Дагестаннан халк яратувшылыгынынъ яс саклавшыларын йыйнайтаган майдан.

Байрам ман балаларды кутламага Махачкаладынъ мэри Муса Мусаев келди. Балаларга ол дослыкты, маданият аьдетлерди бааламага, заманды пайдалы озгармага маслагат берди.

Аьдетинше фестиваль суьврет ясавдынъ яс усталарын да йыйнайды. Р.Гамзатов атындагы проспектте Россияда экология эм Дагестанда Каспий йылына багысланган «Дагестаннынъ табиаты балалардынъ коьзлери мен» деп аталган балалар суьвретлерининъ выставкасы оьтти.

Фестивальдинъ гала-концертинде «Хадум», «Сары Хум», «Хазар», «Карлыгаш», «Наьсипли балалык», «Кишкей тавлылар» балалар яратувшылык коллективлери шыктылар.

Халклар ара балаларды коршалав куьни Дагестаннынъ баьри муниципаллык билимлендируьвлеринде эм кала округларында белгиленди.

«Ногайский район» МО-сындагы КЦСОН тармагында аьрекет этетаган боьлик етекшилери оьз куллыкшылары ман бирге аз куллыклар этпейдилер.

Янъыларда эсли эм сакат гражданлардынъ куьндизги ял алув боьлигининъ куллыкшылары, «Ветеран» клубынынъ программасы ишинде, аьдетке кирген шахмат турнирин озгардылар. Турнирде боьликте этилетаган буйымлар ман пайдаланатаган ясуьйкенлер катнастылар. Олар: З.Муллаев, А.Аюпов, К.Гапаров, Р.Отарбаев, Ш.Аджибаев. Солай ок шахмат ойынын суьювшилер Р.Гапаров, М.Кожаев, А.Бекмурзаев те бар эдилер.

Байрам кебинде ойын озды. Ясуьйкенлер бек кызыклы эм кызувлы КЦСОН-нынъ коьшпели кубогы уьшин базластылар. Ойыннынъ тамамына коьре, енъуьвши болып Рашид Джумалиевич Отарбаев шыкты. Ол оьзининъ тийисли савгасын социаллык куллыкшысынынъ кеспили байрамына багысланган шарада алаяк.

М.Кулунчакова, боьлик культоргы.

Суьвретте: шахмат турнирининъ катнасувшылары.

Кан коьтерилуьв авырув яде артериальная гипертония – ол кан 140/90мм.рт.ст. дегеннен артык коьтерилетаган хронический авырув. Артериальная гипертония оьз алдына авырув яде ол (буьйрек, щитовидный железа, надпочечниклер, сахарный диабет) авырувлар ман байланыслы болады. Артериальная гипертония экономикасы оьскен эллерде кенъ яйылган, Россия да кан коьтерилуьв авырув кенъ яйылган эллердинъ сырасына киреди. Соны ман бирге, кан коьтерилуьв юрек эм юрек тамырлары авырувлар арасында биринши орынды бийлейди.

Артериальная гиертония коьбисинше оьзин билдирмей оьтетаганын эсинъизде сакланъыз. Ога да карамастан, аьдем оьзининъ давленисин докторларда яде уьйде тергетип турмага тийисли.

Аьдем артериальный давлениеди тергеп турганда бир неше шартларды толтырмага керек, тек сол заман давление дурыс тергеледи. Канды тергеектен алдын аьдем парахатланмага тийисли, соьйлемеге керек тувыл, онъайлы олтырып, тынысын тыныш алмага керек. Канды куьнде неше кере тергемеге керекти врач айтпага керек. Аьдетинше, артериальный давление эртенги эм кешки саьатлерде тергеледи.

Канды тергевдинъ тамамларын язып турмага тийисли. Кайдай дарман ишпеге керекти врач язады. Дарманларды уьзбей ишуьв керек. Дарманларды уьзбей ишип турса аьдем гипертонический криз, инфаркт миокарда, мый тамырларында кан айланувынынъ авырувларыннан кашпага болады.

Канынъыз тийисли аьлде болсын уьшин сизге тоьмендеги кенъеслерди тутпага керек.

Айлак семирменъиз. Юмада 150 минутага дейим оьзинъиздинъ физический белсенлигинъизди еткеринъиз.

Куьнде де ясылшалар эм емислер ашанъыз. Олар пайдалы амалларын сакласын деп оларды кайнатпанъыз яде аз кайнатынъыз. Емислерге коьре, ясылшаларды 5 кере артык ашамага тийисли.

Тузды аз салынъыз, неге десе туз коьплеген полуфабрикатларда, оьтпекте бар.

Солай ок этикеткада азыкта нешаклы май эм секер бар экенин каранъыз.

Даьмеки тартпанъыз. Даьмеки тартатаганлардынъ тамырлары тез бителеди, савлыгына баска зыян да болады. Аьр бир сигарет тартканнан сонъ 15-20 минутадан аьдемнинъ каны коьтериледи эм юрек согувы шугылланады.

Шаркынъызга баратаган кофейинди аз этинъиз. Кофейин тек кофеде эм шайда тувыл, туьрли сувларда да бар экенин эсинъизде сакланъыз.

Спиртли ишимликлерди аз ишинъиз.

Стресслерден кашынъыз, стресс канды коьтереди.

Сизинъ савлыгынъыз сизинъ колынъызда.

С.АДЖИЕВА,

врач-кардиолог.