Йыл сайын казан айынынъ экинши киши юмасында 2000- нши йылдан алып Савдуныялык коьзлердинъ савлыгын саклав куьни белгиленеди. Бу куьн Савдуныялык савлык саклав организациясынынъ баславы ман аьдемлерге коьзлерининъ савлыгына эс эттирер ниетте беркитилген. Савдуныялык савлык саклав организациясынынъ статистикасына коьре, дуныяда 253 миллионга ювык аьдемнинъ коьзлери осал коьреди, а олардынъ сырасындагы 36 миллион аьдем бир зат та...
Байрам календаринде Окытувшылар куьни – энъ белгили эм суьйикли кеспи байрамларынынъ бириси. Окытувшыдынъ иси энъ де онъайлы, яратувшылыклы эм керекли. Орыс язувшысы Николай Гоголь булай деп айткан: «Баскага тербия берер уьшин, биз бас деп оьзимизди тербияламага тийислимиз». Окытувшы кесписин сайлаган аьдем, солай болып, саьбийлерди суьюв, шыдамлык, оьз исине алал болув, куллыксуьерлик, оптимизм сапатлары ман баскаланмага...
СВО катнасувшыларынынъ оьз тарихи бар – бирев контракт службасына кол баскан, экиншиси мобилизация бойынша кеткен, уьшинши – оьз эрки мен. Не деп айтсак та, олар баьриси де – баьтирлер. Заман оларды сайлады. Ким уллы Россиядынъ кызыксынувларын оьзиндикилерден оьрге салды. Ким согыс спецоперациясы басланганнан алып билетаган эди, мен явды урмага кетермен. Эм енъермен. СВО басланган заманнан...
Элимиз оьз тарихи бойынша энъ авыр заманларда йигитлик, коркынышсызлык коьрсетип келген баьтирлери мен дайым оьктемсип келеди. Буьгуьнлерде согыс спецоперация юрген ерде ортакшылык этетаган аьскершилеримиз, алдына салынган киели борышын йогары оьлшемде яваплы толтырувы ман, сол данъклы аьдетти тийисли бардырадылар. Олардынъ аьрекетлерине алаллыгы, Элине терен суьйими, оны кайсы коркынышлыклардан да шынтылайын коршаламага аьзирлиги оьз себеплигин этеди....
Аьр бир аьдемнинъ суьйип ашайтаган аслары бар. Емис, ясылша да солай. Болса да, солардынъ ишиндеги пайдалыларды биз боьтен де суьйип ашаймыз. Курмаларды (финиклерди) баьримиз де суьемиз. Бу емисте углеводлар коьп, сога коьре ол аьдемге куьш береди, курмады спортсменлер эм тез арыйтаганлар ашайдылар. Курмада глюкоза, фруктоза, сахароза коьп, сога коьре аьдемге тез куьш йыйнамага амал береди....
Уьстимиздеги йылдынъ кырк кийик айынынъ 27-нши куьнинде Янъы Уренгой каладынъ миллет маданият орталыгында халкымыздынъ аьдетлерине багысланган ногай маданиятынынъ куьни уйгынланып оьтеек. Байрамнынъ кызыклы программасы бойынша шарага келген конаклардынъ миллет уьйлерининъ эм уьйшиликте кулланув алатларынынъ суьвретлери аркалы оьз халкынынъ тарихин ювык танымага болаяк «Истоки» фотовыставкасында, «Волшебные узоры» мастер классында, кызыклы соравларга яваплавы эм борышларды толтырув ман...
Равиль Утемухамедович Джумановтынъ аты Астрахань областиндеги ногай халкынынъ тарихинде дайымга ерлескен. Буьгуьнлерде 88 яс толув куьнин белгилевде, биз шынты патриоттынъ эм йол коьрсеткишининъ ногайлардынъ этномаданият козгалысынынъ биринши етекшилерининъ бириси, белгили аьдемди эсимизге аламыз. Онынъ таьвесилмес кайратлыгы аркалы 80-нши йыллардынъ сонъында регионда Сеитовка авылынынъ 200 йыллык мерекеси белгиленген. Ол оьз ердеслери мен аралык байланысты беркитип эм...
Биринши окытувшы …Бу соьзлерди биз тезтез айтаятып, яшавымызда ол кайдай орын тутатаганы акында ойланмаймыз. Биринши окытувшы – ол тек биринши билимлер берген аьдем болып калмайды, ол мектебке, окувга баладынъ юрегинде суьйимди кондырады. Ол аьелден сонъ биринши болып яхшыды яманнан айырып уьйретеди, онынъ балага сенимине, уьстинлигине ынанып болувына, йылы карасына аьдемнинъ бактысындагы йоллар да бойсынады десек...
Ис аьрекет аьдемди ярасыкламайды, ол оьзининъ терен билими мен, куллыксуьерлиги мен ис орынды ярасыклап келеди. Меним бу куьнги макаламнынъ бас келбети де сондай инсанлардынъ бириси – Аминат Рашид кызы Лукманова. Ол оьзининъ яшавынынъ коьп заманын суьйикли, яслыгында сайлаган кесписине – тербиялавшы исине багыслап келеди. Яшавынынъ коьп заманын сога багыслаган куллыкшыдынъ талабы, сулыбы акында мен тизип...
Аьр бир аьдем оьзине келисли, сол аьрекетке аваслыгы бар куллыкты сайлайды. Мен оьзим яратувшылык аьдем болганга, туьрли маданият тармакларында оьзлерин коьрсеткен инсанлар ман катнаспага суьемен. Боьтен де, мага якын суьвретшилер. Оьзим, ушынын айтсам, алма да ясап болмайман. Сога коьре болартагы, оьнерлери мен баьримизди де сукландырган ясав саниятынынъ ваькиллерин сыйлайман эм суьемен. Орыс суьвретши Илья Репин...
