Аьр аьдем, оьзек те, наьсипли болмага суьеди. Ама боламыз ба баьримиз оьз наьсибимизди туьзип? Биревлер яшав маьнелигин эм наьсипти суьйикли исине толысынша берилип куллык этуьвде, оьз мырадын яшавга шыгарувда коьредилер. Ама исте кайдай етимислер казанувга етиссе де, аьр аьдемге байыр наьсип деген бек керек зат.
«Яшав елеклери», «кумлактынъ оьтпеги» деп финиклерди атайдылар. Сол да босына тувыл. Финиклерди ас орынына кулланмага да болады. Бир неше ай узагына аьдем, оьзининъ шаркына зыян келтирмей, финиклер мен сув ман пайдаланып турмага болады. Солай ок финиклерди таьтли зияпетлер орынына кулланмага болады. Араблар болса оларды оьтпек эсабында кулланадылар.
Байрамлар яде тувган куьнлер озганнан сонъ, уьйде ярасык гуьл байламлары болган савытлар турадылар. Бу гуьллер бек ярасык, ама конакларды хош алган уьйдинъ иеси арыган болып коьринеди. Гуьллердинъ ярасыклыгына коьз карас тойганнан сонъ, оларды баска мыратта кулланмага да яраяк.
Яслык – ол мыратларга толган, бек ярасык эм куванышлы шак. Аьр бир яс тек оьзининъ келеектегиси тувыл, савлай элимиздинъ келеектегиси акында ойланады эм пайдалы болмага суьеди, сонынъ уьшин билимин де арттырады, шалысады, асыгады.
Ногай район поликлиникасынынъ УЗИ кабинетинде куллык эткен юмсак юзли медсестра Эльмира Арслановады коьрсем, аьр дайым да онынъ анасы, меним окытувшым Салимет Шамарова коьз алдыма келеди эм бурын атайларымыз айткан «савытын коьр де асын иш, анасын коьр де баласын ал» деген акыйкат соьзлер эсиме туьседи. Эльмира Арсланова анасына оьзининъ юмсак кылыгы ман усайды. Мен бир де...
Эсимде, 2000-ншы йыллардынъ басында мага ол замандагы район военкомы Заур Бегендыков (Алла ога тынышлык берсин) бир эсли согыс катнасувшысынынъ бактысы, дурысында, сондай да бир аьлемет сийрек аьдем хасиети акында хабарлаганы.
Йыл сайын 9-ншы Май куьнинде Уллы Енъуьв байрамы белгиленеди. 76 йыл оьтти Уллы Аталык согысы кутылган заманнан бери, ама эстелик бизди тагы да халкымыздынъ йигитлигине эм кайгылы куьнлерге кайтарады. Йыл сайын Енъуьв куьнин белгилеп, элимиз оьз ветеранларына (оькинишке, олар йылдан-йылга азаядылар) сый-оьрмет этеди. Давда ян берген олардынъ йолдасларына уллы уьнсиз эстеликлер бизим шет-кырыйсыз элимиз бойынша...
Согыс заманында сес-хабарсыз йойытылганлар. Не уьшин олар айлак коьп болган сол заманда? Аьлиги заманга дейим санавлар юритиледи эм оларды битируьв кыйынлы болады. Сес-хабарсыз йойытылган кызыл аьскершилердинъ саны биринши болып, 2009-ншы йылдынъ канътар айында айтылган, сол заманда олар 2,4 миллион аьдем деп белгиленеди, аьскершилер оьлгенлердинъ эм есирге туьскенлердинъ арасында йок.
Уллы Аталык согысы басланувы ман элимиздинъ эр йигитлери, тастай эрклерин йыйып, колларына савыт-садак алып, кара булыт болып янаскан явдынъ тамагыннан сыкпага аьзир болды.
Кан тоьгисли Уллы Аталык согысы кутылганлы 76 йыл озды. Ол 27 миллион совет аьскершилерининъ, миллионлаган картлар, хатынлар эм балалардынъ яшавын аькетти. Коьплердинъ бактыларын бузды, ювыкларыннан айырды. Уллы Енъуьвден неше йыл оьтсе де, совет аьскершилерининъ согыс майданларында эткен йигитликлери, картлар ман хатынлардынъ тылда «Баьри зат фронт уьшин, баьри зат енъуьв уьшин» деген шакырув ман ислеви, балалардынъ...
