Савлай юзйыллык оьтсе де, Уллы Аталык согысында Совет халкынынъ енъуьвин ювыклаткан аьдемлердинъ атлары мутылмаяк.
Уллы Аталык согысынынъ катнасувшысы, Куьнбатар авыл яшавшысы Караян Айтувган увылы Казманбетов, Элди коршалавда катнасып калмай, согыстан сонъгы йылларда да оьзининъ куьшин Ногай районымыздынъ малшылык тармагында сынап, авыл хозяйствосын коьтерип келди.
Согыска дейим де Караян Айтувган увылы 1932-нши йылдан алып Сталин атындагы колхозында койшы болып ислеген, сонъ согыс йыллар, сонда енъуьвге коскан уьлиси баасыз.
Караян Айтувган увылы Казманбетов 1939-ншы йылда Кызыл Армия сырасына Кизляр аьскер комиссариаты ман эки йылга шакыртылады. Ога эли алдында борышын толтырув ети йыл узагына созылган. Аьскерши Казманбетов 1946-ншы йылдынъ январь айында оьзининъ борышы – элди коршалавдан босатылган. Ол Финляндия ман да урысларда катнаскан, соннан сонъ басланды Уллы Аталык согыс, бара берди алдыга согыс аьрекет те…
Алдыда оны не шаклы сынавлар куьткенин ол сонъ билди эм анълады. Уллы Енъуьв уьшин коьп куьш салынды, не шаклы аьдемлердинъ яшавлары кыскардылар, Караян да согыстынъ барысында бир неше кере яраланган. Аьскершидинъ йолы дав йылларда сондай эди – яраланганлар госпитальлерде эмленедилер эм тагы да алдышылыкка согыска кетедилер.
Киев еринде оьткен урысларда Караян Айтувган увылы каты яраланды, онынъ эки де колынынъ уьйкен бармакларына куьшли зыян келген эди, ама ол соннан да эмлев алып, ден савлыгы толы беркимесе де, давдан уьйине кайтпады. Ол Новосибирск каласынынъ туьрли ерлеринде тыл куллыклар этип турды, есирге алынган немец аьскершилерин каравыллайтаган эди.
Согыс йылларында коьрсеткен йигитлиги уьшин аьскерши «Кавказды алганы уьшин», «Германияды енъгени уьшин» эм сондай баска омырав белгилери мен савгаланган.
Сыйлы ветераннынъ аты авыл хозяйство тармагында да кенъ белгили эди. Согыс йыллардан сонъ сол тармакта кыйынлыклар аз тувыл эди, ама аьр кайсы тармакта да белсен аьрекетти бардырган аьдемлер болганнан себепли, аьр кайсы ис те оьр барган.
1980-нши йылдынъ май айынынъ ишинде, Уллы Енъуьвдинъ 35-нши язлыгын йолыкканнан сонъ, ол ян берген…
Бирев де мутылмаган, бир зат та мутылмаган…
Галима Курганова,
РФ Журналистлер союзынынъ агзасы.
Суьвретте: К.Казманбетов.