Дагестан Аькимбасы Сергей Меликов «Росатомнынъ» Новолак ветэлектростанциясынынъ (ВЭС) ислеп баслаган вакытын республика энергетикасы уьшин тарих куьни деп атады. Регион етекшисининъ соьзлерине коьре, Россияда бу уьйкен оьлшемли проект аьлиги Дагестаннынъ илгерили белгиси болады. Буьгуьнлерде 150 МВт-тан артык куватлыгы болган 61 ветроустановкалар кулланувга берилип, ис шыгарып баслаган. 2026-ншы йылда аьли де 59 установкалар аьрекет этуьв аркасы ман...
Танъла, 19-ншы декабрьде, 12 саьатте «Владимир Путин мен йыл сырагылары» деген программасы элимиздинъ теле-радио-каналларында шыгаяк. Озган йылдай болып, бир шара эки кеби бойынша оьтеек – тувра линия эм пресс-конференция. Россия Президенти Владимир Путин озып турган йылдынъ сырагыларын келтирип, элимиздинъ яшавшыларынынъ эм журналистлерининъ соравларына явап береек. Соравлар карагыс айынынъ 4-нши куьниннен алып туьсип баслаган эм программа...
Янъыларда «Шоьл тавысы» республикалык газетасынынъ негизинде «Мен тав анъына алал эдим» деп аталган, газета эм Дагестан Республикасынынъ Язувшылар Союзынынъ ногай секциясы ман уйгынланган ятлав окув шарасы болып озды. Буьгуьнги шара талаплы язувшы Магомед Ахмедовтынъ 70 йыллык мерекесине багысланган эди. Мунда Ногай районымыздынъ мектеблерининъ окувшылары мерекешидинъ орыс, ногай тилине коьширилген ятлавларын яттан окыдылар. Дагестан Республикасы талаплы...
СВО еринде баьтирлерше ян берген окувшым Салавдин Аметовка багыслайман Баьтирлердинъ сырасында Суьвретинъди коьремен. Балалыгынъ коьз алдымда, Кайтпаягын билемен. Юзинъ юмсак, ашык соьзинъ, Алал эдинъ досларга. Элинъ уьшин, шоьлинъ уьшин Кеттинъ, йигит, согыска. Сенинъ эки увылларынъ Суьвретинъе карарлар. Кешип кеттинъ, атам, – деп, Сага олар айтарлар. Явдынъ яман куьллеси Яшатпага бермеди. Ата-ана азбарына Кайтып тагы келмединъ....
Аьр кайсы яратылган аьдемнинъ де бир суьйген иси, янына якын аьвликкени болмай болмайды. Аьвелгиден несилден-несилге берилип келетаган анъ-акыл ойлар ишинде – аьр бир дуныя юзине энген инсан бир зат пан усындырылады: аягыннан Кудай хош коьрген – биювши, ювырапай, мыйыннан саламласкан – акыллы, тапкыр, аьким болады дейдилер… Ушыны да бар, аьр кайсымыз да бир яктан талаплы...
Яшав. Оьткен оьмирлер. Юмакларга, белгисиз соравларга толы. Бизди озган заман сол белгисизлик пен эм шешилмеген соравлар ман оьзине каратады. Алтын Орда, Ногай Орда, кайдай уллы тарихи бар халкымнынъ. Уьйкен оькинишке, саклаялмады ханларымыз бирликти. Сол заманларда уьйкен оькиметлердинъ йок болувынынъ бас себеби деп олардынъ бирбири мен кавгаласувы белгиленеди. Сол кавгаласувлар, бир тилге келмевлик куьшли, элине эм...
«Ынанмайман тилди муттым дегенге», – деген Шолпан юлдызымыз Кадрия Темирбулатовадынъ сыдыраларын мен юрегимдеги ойымды бала заманнан алып саклайман. Кайтип аьдем айтпага болады: «Мен ногай тилде соьйлеп болмайман, мен тилди осал билемен..» – деп. Тувган тилимиз – ата-бабаларымыздан калган уьйкен байлык тувылма бизге? Ол бизге оьсиет тувылма? Кайдай ыспайы, бай ногай тилимиз, онынъ оьзининъ тарихи, маданияты...
Оьмирлер бойы бизим элимизде татымлыктынъ, сенимликтинъ, авылдаслыктынъ аьдет-йорыкларын саклаганлар эм арттырганлар, халклардынъ миллет маданиятын оьрлендирмеге шалысканлар. Халклар бирлигининъ куьни россия ямагатлыгынынъ бирлесуьвин эм несиллер байланысын белгилейди. Сол байрамга рас барып, элимиздинъ туьрли калаларында эм авылларында Россия халкларынынъ фестивальлери озгарыладылар. Сонда уллы элимиздинъ туьрли халклары миллет аьдетлерин, маданиятын, асханасын коьрсетедилер. Янъыларда Курск каласында озган Россия халкларынынъ...
Йылдынъ энъ де кыска 22-нши декабрь куьнинде элимиз сол куьнди эм бизим баска куьнлеримизди эм туьнлеримизди ярыкка эм йылувга толтыратаган куллыкшылардынъ кеспи ис байрамы – Энергетик куьнин белгилейди. Энергетиклердинъ куллыгынынъ баасын оьлшемеге кыйын, неге десе олардынъ иркуьвсиз ислеви аркасы ман бизим уьйлеримизде, мектеблерде, больницаларда, балалар бавларында, ис офислеринде тийисли онъайлыклар туьзиледи. Энергетик куьни – ол...
Быйылдынъ карагыс айында Ногай районынынъ ТереклиМектеб авыл яшавшылары Магомед-Расул Мирзаевке тувганлы 75, Исламали Индирбаевке 70 йыл толады. Бу эки авылдасларымыз – Чернобыль атом электростанциясында болып оьткен баьле-казадынъ ызларын тайдырувда йигитлерше катнаскан аьдемлер. Магомед-Расул Мирзаев Акуша районынынъ Бургимак авылында тувып оьссе де, яшав бактысы, дурысында, наьсип кысмети оны дайымга Ногай шоьллиги мен байланыстырды. Ол сондагы орта...
