Вадим Трепавлов Татарстан Республикасынынъ Илми Академиясынынъ Ш.Марджани атындагы тарих институтынынъ сыйлы докторы эди. Онынъ илми эм яшав йолы оьз Аталыгына намыслы кепте куллык этуьвдинъ таза уьлгиси болады. Казаньде Вадим Винцеровичтинъ бир неше монографиялык ислерин аьзирлевге эткен уьлисин уьйкен йылувлык эм разылык пан эскередилер. Татарлар эм коьп миллетли Россиядынъ баска халкларынынъ тарихлерининъ соравлары бойынша Вадим Трепавловтынъ...
Вадим Винцерович Трепавловтынъ дуныядан анъсыздан кешуьви тек ногаеведениеди оьксиз калдырмады. Ол Россиядынъ этнополитика тарихи бойынша бек куьшли специалист эди, оькинишке, бу тармак ызына дейим каратылмаган. В.Трепавлов эм ол етекшилейтаган Россия тарихининъ институтындагы орталык сол маьселеди шешуьвдинъ уьстинде куллык этетаган эдилер. Болса да, бу йойым бизге, ногай халкына, ногаеведениеге айлак та кайгылы болды. Озган йылдынъ яй...
Быйылдынъ 31-нши мартында айтылган россия аьлими, тарих илмилерининъ докторы Вадим Винцерович Трепавловтынъ топырак болувы ман байланыста элимизде коьп белгили аьдемлер оьзлерининъ кайгырув соьзлерин айтадылар. Соьйтип, Россия Федерациясынынъ мусылманларынынъ дин управлениесининъ председатели, Муфтий шейх Равиль Гайнутдин аьлим акында оьз кайгырувын билдирген.
Киши юма, 30-ншы март куьнинде, Россия Президенти Владимир Путиннинъ Аьскер сырасында аьскерлик борышты толтырувга ясларды шакырув акында Указ астына кол салынды. Сол документ пен келисте аьскер сырасына быйылгы язлык шакырув 1-нши апрель куьнинде басланып, 15-нши июльге дейим бардырылаяк. Соны ман, аьскер сырасына язлык шакырув кампаниясы быйылдынъ 3,5 айлар узагында оьтеек эм аьскерлик борышын толтырувга 147...
Россия Армиясынынъ сыраларына язгы шакырув басланаяктан бир куьн алдын ДР Ногай районынынъ аькимбасы Джамалутдин Эсиргепов муниципалитеттинъ Эл алдында эр борышын толтырувга атланып турган бизим яс йигитлеримизге каратылган шакырувын этти. «Аявлы призывниклер! 2023-нши йылдынъ 1-нши апрелиннен алып Россиядынъ Савытлы куьшлерине язлык шакырувы басланады. Сизинъ яшавынъызда да бек маьнели шак басланады, сиз Аталыктынъ коршалавшыларынынъ аьскер сырасына турасыз....
Коьримли россия тарихшиси, тюрколог, тарих илмилерининъ докторы, РАН Россия тарих институтынынъ бас илми куллыкшысы, Россия халкларынынъ тарихининъ эм этнослар ара катнасувлар орталыгынынъ етекшиси Вадим Винцерович Трепавлов замансыз дуныядан тайганы савлайы Россия илми тармагы уьшин уьйкен йойым болды. Бу кайгылы хабар тек Россияда тувыл, сав ер юзиндеги ногайлар уьшин де бек авыр эм мунълы, неге десе...
Саният тармагынынъ кеплерининъ бириси – биюв узактагы ата-бабаларымыз яшаган бурынгы оьмирде тувган. Сол замандагы биювлерде аьдемнинъ ишки сезимлери коьринген, оларды ишинде сыйдыралмаган аьдем бирденнен бийип баслайтаган болган. Биюв тарихининъ тамыры бурынгы аьдемлердинъ яшавына аькетеди. Биювлерде аьдем кевдесининъ, аяк-кол муьшелерининъ козгалувы суьвретленген. Бурынгы аьдемлер биювлер мен оьз яшавынынъ маьнели оьзгерислерин белгилегенлер: саьбийдинъ дуныя ярыгына энъгенин, аьдемнинъ...
Аьскердеги служба яс аьдемлердинъ сыйлы борышы болады. Ога кеделер бала заманыннан аьзирленеди: спорт пан каьр шегедилер, китаплер окыйдылар. Яслар алдынгы йыллар службасын ийги бардырган ердеслерине тийисли болмага шалысадылар. Аьлиги элимиз уьшин тыныш болмаган заманда аьскерде куллык этуьвдинъ алдынгы данъкы кайтады. Элимизге коршалавшылары керекли, бу сыйлы ис – Аталыкты коршалавга аьскерде уьйретеди. Оьзек те, элге суьйим...
«Бизим халкымыз оьз армиясы эм флоты ман, коршалавшыларынынъ кеспи усталыгы эм эрклиги мен оьктемсийди. Баьри заманларда да олар Элимиздинъ кавыфсызлыгы эм суверенитети уьшин турганлар, баска халкларга эркинлик аькелгенлер. Бу куьнлерде де согыс специальли операциясынынъ барысында бизим йигитлер Донбасстынъ аьскерлери мен бирге сыйы ман оьзининъ борышын толтырадылар. Эли, Донецк эм Луганск халк республикаларындагы тынышлы яшав уьшин...
Язлыктынъ келуьви мен, тоьгерек як янланып баслайды. Куьннинъ коьзининъ йылы саьвлелери ерге етип, баьри затты йылытады. Курт-кумырска, ян-янувар баьри де уйкыдан уянады, янъы яшав басланады. Мине сол аьлемет заманды бизим ата-бабаларымыз янъы йыл келди деп эсаплаган. Йыл басы деп Навруз айы саналган. Навруз язлыкты данъклайды, аьдемлерди яхшылыкка, тил бирликке шакырады. Навруздынъ келуьви йыл сайын Ногай...
