(Басы 2-нши номерде). – Соьзим баска якка кетти. Кетсе де ойымды битирейим. – Абай, юрегинъиздегин айта беринъиз. – Аьлиги моллалар билемиз деп, басын тесип, коьзин шыгарып, соьйлеп юредилер. Топырак болган аьдемнинъ ети куьнин, кырк куьнин эттирмеек боладылар. Алдынгы моллалардан калган затка неге олар карсы турадылар? Эрши затты неге этедилер? Ногайда бир де болмаган затты аьдетке...
Балалардынъ катнасувы ман Россия Федерация йолларында болатаган йол-коьлик кателер статистикасы коьрсеткенлей, балалар, уьйкенлерден сийрек болмай, ДТП катнасувшылар сырасына киредилер. Буьгуьнде балады орамнан аман саклап болмайсынъ. Боьтен де, таркавлар куьнлеринде оьз-оьзине берилип юрген балалар ДТП катнасувшылар санын арттырадылар. Боьтен де, коьп кателер болады балалардынъ йол уьстиннен яяв юруьв йорыкларын тутпаганнан. Кыс мезгилинде балалар шаналарда, сноубордларда тайысып,...
Янъыларда биз, Кумлы авыл администрациясынынъ аькимбасы Сакинат Магомедовна Елманбетова ман йолыгысып, оьткен йыл ишинде Кумлы авылында кайдай куллыклар этилингени, кайдай маьселелер аьли де шешилмей калганы акында соравымызга мунавдай явап алдык:
– Мектебте окыган йылларымда тувган тилди окымаганга, ногай шаирлерин эм язувшыларын билмегенге мен бир туьйир де кыйналмайман, – деп, коькирегин керип, соьйлейди яс йигит. – А мен болсам, – деп йоьплейди онынъ соьзин баскасы, – ногайша тегаран бир окыйман эм окыганымнынъ коьбисин туьсинмеймен.
Оьткен йылдынъ казан айынынъ 12-нши куьнинде Терк аьскерлик казаклар ямагатынынъ Кизлярдынъ айырым межелик округы бойынша 18 оьз ыхтыяры ман кеткенлерден 17 аьдем Аталыгымыздынъ межелерин коршаламага йол алдылар. Уьстимиздеги йылдынъ канътар айынынъ 17-нши куьнинде согыс спецоперациясында ортакшылык эткен оьз ыхтыяры ман кеткен казакларды Кочубей авылында шатлыклы аьлде хош алдылар.
Россия эм дагестан аьеллерининъ коьбисинде Тувган Элди коршалав кесписин энъ де керекли аьскер эстафетасы кебинде атайлардан балаларына беруьв аьдети эндиги данъклы аьдетлердинъ бириси болады. Сондай аьеллер бизим Ногай районында да бар. Солардынъ бириси – Терекли-Мектеб авыл яшавшылары Ярикбаевлердинъ аьели.
Марат Анварбек увылы Абдулжалиев 1972-нши йыл Ногай районынынъ Червленные Буруны авылында тувган. 1989-ншы йылда мундагы орта мектебти окып кутарган. 1990-1992-нши йылларда Россия Аьскер сырасында куллык эткен. 1992-1994-нши йылларда «Червленные буруны» ГПЗ-да, 1994-нши йыл район АТП-да водитель, «Черномортранснефть» ООО-да, сонъ Червленные Буруны авыл подстанциясында энергетик болып куллык эткен. 2021-нши йылда «село Червленные Буруны» СП МО аькимбасы...
2022-нши йылдынъ карагыс айынынъ сонъында Терекли-Мектебтинъ маданият уьйинде ногай маданиятынынъ эм «Айланай» Ногай патшалык фольклор-хореографиялык ансамблининъ баалавшыларына деп «Той Танъирдинъ казнасы» деп аталган фольклор этнографиялык коьрсетуьви сахнага оьнерли салынып шыгарылды. Коьрсетуьвде «Айланай» ансамблининъ художестволык етекшиси, Дагестаннынъ ат казанган артисти коьрсетуьвди анъ ягыннан кеплендируьвши М.Ваисов, солист А.Кокоева, балетмейстер постановщик, ДР ат казанган маданият артисти А.Тунгатарова, «Дагестаннынъ...
Аьр бир аьдемнинъ тувган уьй ошагы, юрты – баьриннен де баалы. Ол Эли алдында (эр кисилер акында соьз) киели борышын толтырувдан баска болып, ана суьтин де акламага борышлы болады. Олай дегенимиз, эр кисиге йогарыдан – анады, сайлаган косагын, оьзиннен тувган балаларыннан баска болып, элге яв шапканда карсы шыгув борышы да Алладан эмир болып, тапшырылган деп...
Меним аьелимдей аьеллер Россияда, Дагестанда, бизим Ногай шоьллигимизде бек коьп. Ювык аьдемлеримнинъ суьйимлиги эм каьр шегуьви, аьел ошагымыздынъ йылувы мага мен наьсипли аьдем экенмен деп ойламага ыхтыяр береди. Мен оьсемен эм бирер шакта меним аьелим аьвелде кайтип яшаган экен деп ойланаман. Уьйимизде аьел реликвиялары – суьврет альбомлары, эски документлер сакланады. Эски суьвретлерден бизге карт атайлар...
