«Талаплы аьдем – баьри ерде де талаплы» деп халк арасында босына айтылмаган. Ол оьзине Кудай ман савгаланган билимди куьннен-куьнге арттырмага, кенънен кенъ йолга шыкпага шалысады. Сол зат яшав ман ыспатланып келеди. Оннан сонъ, яшай келе, неше кере де «Болаякты балалыкта таныйсынъ» деген соьзди де коьп кере эситкенмен. Ушыны да, акыйкатлыгы да бар… Аьлиги соьзим –...
Юнысбалык (дельфин) сувда юзип юрсе де, балык тувыл, айван. Ол суьт эмуьвшилердинъ куьбине киреди. Онынъ кевдеси сувда юзбеге онъайлы. Териси сыланъ, узынлыгы – 2,3 – 3,7 метр, шеккиси 150-300 килограммга дейим етеди. Юнысбалыктынъ 272 тислери бар, олардынъ ушлары оьткир, соьйтип йылысып кетпеге болатаган балыкларды ыслайды. Бу айванлардынъ энъ биринши асы – балыклар. Юнысбалыклар ашык тенъизлерде...
Саьбийлердинъ уьстинликлери ата-анага эм окытувшыларга – уьйкен куьез. Бала баьрисине де ортак. Оьнерли, билимли окувшылардынъ акында эситсек, биз де суьйинемиз. Нурислам Отегенов Ленинаул авылынынъ мектебинде биринши класстан алып окыйды. Аьлиги заманда ол 10-ншы классынынъ окувшысы, сол йыллардынъ ишинде оьзин тынълавлы, билимли, оьнерли окувшы этип коьрсеткен. Баслапкы класслардан алып тек «доьрт» пен «беске» окыйды. Суьйикли деп...
Ийт – аьдемнинъ досы. Соьйтип айтадылар бизим доьртаяклы алал досларымыз акында. Олар кайбиримизге де шынты йолдас, коьмекши боладылар. Кыйын аьллерде ийтлер бизди куткарганлар. Баьрисиннен де коьп согыс йылларда оларды кулланганлар. Ийтлер-санитарлар, связнойлар, разведчиклер, саперлар, каравылшылар, диверсантлар, танкларды атувшылар. Олар, шынты аьскершилердей болып, йигитлерше согысканлар, медальлер мен савгаланганлар. Енъуьв уьшин 168 согыс отрядларда 68 мынъ ийтлер...
Яс аьдем. Онынъ алдында мынъ ашык йоллар. Ол алдына салган мыратларына йигерли абытын алады. Бу куьнги яс аьдемнинъ мырсатлары боьтен де коьп: янъы технологиялар, соны ман ол туьрли социаллык тармакларга киреди, оьзине керекли билдируьвлер мен пайдаланады… «Талаплы болган инсан – ол кайсы ерде де талаплы». Сол соьзлер коьп заманлар артта айтылган болса да, бу куьнлерде...
Бала баьримизге де ортак. Кашан да, саьбийлеримиз уьстинликлерге етисип, бизди суьйинтип турса экен деп ойлаймыз. Мыратлары толсын деп куьн сайын тилек саламыз. Соьйтип, оьзининъ тувган-кардашларына, ата-анасына Айсель Исакаевадынъ етимислери – куьез эм оьктемлик. Айсельдинъ куьлкиси кайдай ярасык, таза. Сол куьлемсирев дайым да онынъ юзинде яйнасын деп сагынаман ога. Айсель Ессентуки каласында яшайды, Губкин атындагы 5-нши...
Карлыгаш – бек кызыклы кус. Бурынгы таварыхларга коьре, эгер бу кус азбарда уя ясаса, уьйде онъайлык эм наьсип болады. Карлыгаштынъ (суьвретте) акында коьплеген хабарлар, эртегилер бар. Карлыгаштынъ акында айтувлар да коьп. Карлыгаш каерде ушса да, язлыкта кайтады. Карлыгаштынъ уясын бузув – куьна. Коьгершин мен карлыгаш – Кудайдынъ суьйикли куслары. Кыз аьелде, карлыгаштай: йырлап, йырлап, уядан...
Бала баьримизге де ортак. Аьелде саьбий тувып-оьссе, кайбиримизге куваныш болады. Муслим эм Эльмира Кожаевлердинъ увылы Курбан тек туьнегуьнлерде «Ногай Эл» балалар бавынынъ выпускниги болды. Курбан – оьткир, баьри затты да билмеге суьйген, оьз тенълериндей болып, токсан тогыз соравлар беретаган бала деп айтадылар уьйдегилер. Сондайларга «не уьшин» деген ат беремиз ше оьзимиз де. Курбан балалар бавында...
Аьелде увыл тувса, атасына кайдай уьйкен оьктем эм суьйиниш. Эки увыл бирден тувганы, соннан уьйкен куваныш деп ойлайман. Абуддин эм Нурият Нурлубаевлердинъ аьелинде кызы Дианадан сонъ эки эгиз кеделер тувды. Кашан да, оларды карамага тыныш тувыл эди, ама буьгуьнлерде олар оьсип, уьстинликлери мен кардаш-тувганларын суьйиндирип турадылар. Абуддин Нурлубаевти ногайлар арасында танымайтаганлар аз болса ярайды, онынъ...
Аскар тав (Эльбрус) – Россиядынъ энъ де бийик тавы, ол Кабарты-Балкария эм Карашай-Шеркеш Республикаларынынъ япсарында орынласкан. Тап ак боьрклер кийгендей болып коьринеди кар ман ябылган эки баслы Аскар тав, онынъ куьнтувар басынынъ бийиклиги – 5621 метр, куьнбатардыкы – 5642 метр болады, олардынъ арасында иерге усаган айыргыш бар. Аскар тавдынъ 80 бузлавыгы бар, уьйкен деп Терскол,...
