Шатраш ойынын эки аьдем ойнайды, 64 клеткалы тактада 32 фигуралар орынласкан. Шатраш ойыны Индия элинде шыккан. Бизим элимизде бу ойын 9-10- ншы юзйыллыклардан алып белгили, ол оьзинде спорт, саният, илми белгилерин бирлестиреди, аьдемди ойлап уьйретеди, эрклик касиетин кеплейди, тербиялайды. Айшат Арсланова А-Х.Джанибеков атындагы мектебте 2-нши класста окыйды (окытувшысы Г.Хозбулатова). Окымыслы кызалак шатраш ойыны ман кызыксынады....
Ногай драма патшалык театрынынъ репертуарында быйыл коьрнекли спектакльлер бар экенине баьримиз де шайыт болдык. Янъыларда театрдынъ актерлары балалар уьшин салынган «Кощеевы страсти» деп аталган Н.Панфиловтынъ пьесасы бойынша спектакль коьрсеттилер. Спектакльдинъ режиссер-постановщиги театр актеры Мурат Аджимуллаев. Балалар эртегидинъ сыхырлы есирине туьсип, бас баьтирлери мен бирге заманды завклы оьткердилер. Кощей, Баба-Яга, Фея. Олардынъ кайбириси саьбийлерди ийгиликке, аьдилликке,...
Заман тарихтинъ бетлерин актарады, куьнлер, йыллар озадылар. Уллы Аталык согысынынъ йыллары да узакка кетедилер, ама не шаклы заман озса да, оьз ерин каты явдан коршалаган халкымыздынъ баьтирлиги мутылмайды эм оьмирлер мутылмас. Уьстимиздеги 2025-нши йылдынъ 9-ншы октябринде Уллы Аталык согысынынъ маьнели деген урысларынынъ бириси – немец-фашист аьскерлерин Кавказ уьшин согысувда бузгышлаганлы 82 йыл болады. Бу оьзгерис...
«Талаплы аьдем – баьри ерде де талаплы» деп халк арасында босына айтылмаган. Ол оьзине Кудай ман савгаланган билимди куьннен-куьнге арттырмага, кенънен кенъ йолга шыкпага шалысады. Сол зат яшав ман ыспатланып келеди. Оннан сонъ, яшай келе, неше кере де «Болаякты балалыкта таныйсынъ» деген соьзди де коьп кере эситкенмен. Ушыны да, акыйкатлыгы да бар… Аьлиги соьзим –...
Юнысбалык (дельфин) сувда юзип юрсе де, балык тувыл, айван. Ол суьт эмуьвшилердинъ куьбине киреди. Онынъ кевдеси сувда юзбеге онъайлы. Териси сыланъ, узынлыгы – 2,3 – 3,7 метр, шеккиси 150-300 килограммга дейим етеди. Юнысбалыктынъ 272 тислери бар, олардынъ ушлары оьткир, соьйтип йылысып кетпеге болатаган балыкларды ыслайды. Бу айванлардынъ энъ биринши асы – балыклар. Юнысбалыклар ашык тенъизлерде...
Саьбийлердинъ уьстинликлери ата-анага эм окытувшыларга – уьйкен куьез. Бала баьрисине де ортак. Оьнерли, билимли окувшылардынъ акында эситсек, биз де суьйинемиз. Нурислам Отегенов Ленинаул авылынынъ мектебинде биринши класстан алып окыйды. Аьлиги заманда ол 10-ншы классынынъ окувшысы, сол йыллардынъ ишинде оьзин тынълавлы, билимли, оьнерли окувшы этип коьрсеткен. Баслапкы класслардан алып тек «доьрт» пен «беске» окыйды. Суьйикли деп...
Карагаш ногайлары маданият асабалыгынынъ саклавшылары болып келедилер. Астрахань областининъ Приволжский районынынъ Растопуловка авылыннан «Дослык» фольклор-этнографиялык ансамблин мен коьптен таныйман эм олардынъ яратувшылыгы ман сукланып келетаганыма да аз заман болмайды. Ол – Астрахань областининъ карагаш ногайларынынъ миллет маданият асабалыгын аявлап саклап эм оьрлендирип келетаган яратувшылык коллективлерининъ бириси. Ансамбль карагаш ногайлардынъ халк аьдетлерин саклавшысы Базира Акманбетова ман...
Янъыларда Краснодар каласында Россия халкларынынъ миллет маданият бирлиги ягыннан оьрлендируьвде эм беркитуьвде этип келген косымы уьшин «Гордость нации – 2025» деген VI Савлайроссиялык ямагат баргысынынъ регионлар ара округ бойынша кезегинде енъуьвшилерге шатлыклы аьлде савга тапшырылды. Округ бойынша конкурсынынъ енъуьвшилерининъ санына бизим ердесимиз, Астрахань области бойынша халк маданиятынынъ илмиметодикалык орталыгынынъ билимлендируьв технологиялар боьлиги бойынша етекшиси Расул...
Белгили орыс язувшысы, дуныялык адабиятынынъ классиги Лев Толстой окытувшыдынъ акында булай деп язган: «Ийги окытувшыга эки сапат келисли, айтпага, ол терен билимли, кенъ эм уьйкен юрекли болмага тийисли», деген. Сол сапатлары меним буьгуьнги хабарымнынъ бас геройына бек келисли болар деп ойлайман. Окытувшы кесписине алал болувы, исине савлай юреги мен берилуьви – тамамында оьз емисин де...
Бу куьнлерде Дагестан Республикасында «Янлары куьшли аьдемлер» (Сильные духом) документальли фильмининъ премьерасы барады. Янъыларда ол Ногай районынынъ халк яратувшылык орталыгында да коьрсетилди. «Янлары куьшли аьдемлер» кинолентасы СВО барысында Элимиз уьшин янын аямаган йигитлерге эм олардынъ аналарына багысланган. Ол аналардынъ юрек шанышувы, ян куьшлилиги, эрклиги акында, бу аьлемет хатынлар аьзиз увылларынынъ эстелигин саклар уьшин яшамага, ислемеге,...
