Оьткен юмадынъ ишинде, Ногай районымызда, Чернобыль атомлы электростанциясынынъ атылувыннан сонъ, сонынъ калдыкларын тайдырувда катнасканларды эскеруьв куьнине рас барып, сога багысланган шаралар болып оьтти. Бу шараларда сол казадынъ калдыкларын тайдырувда катнасканлар ортакшылык эттилер. Быйыл сол каза болып озганлы 37 йыл толды. Не шаклы йыллар озса да, биз ойланамыз, сонынъ азабын енъиллетпеге болаяк, аьдемнинъ аьли де этилмей...

Коьпмиллетли совет адабиатында белгили совет поэти, согыс йылларындагы журналист Александр Твардовскийдинъ «Василий Теркин» деген поэмасынынъ уьзигининъ бириси «Ким атты?» («Кто стрелял?») деп аталады. Сонынъ иштелигинде Уллы Аталык согысынынъ оьткен бир кезекли урысыннан сонъ, язлыктынъ бир ийги ярык куьнининъ аксамында, йигерли совет аьскершилерининъ бириси олардынъ окоплары уьстине тоьмен ушып келеяткан бир фашист самолетын туьбек пен урып...

Уллы Енъуьв байрамы алдында, 4-нши май куьнинде, меним атам Якуб Муслимович Уразакаев тувганлы 100 йыл толаяк эди. Ол – Уллы Аталык согысынынъ ветераны, халк тарихине кирген Сталинград эм Курск туьбинде болган эки кан тоьгисли согыс-урыслардынъ катнасувшысы. Якуб атам Караногай районынынъ Шобытлы авылында тувган, мундагы ерли мектебинде билим алган. Сол заманда мектебте окув аьрекети – араб...

Россия халклары шынты патриотизм эм йигитлик сезимлерин авыр шаклары келгенде коьрсетип, биргелесип келеди. Соьйтип, совет аьскери нацистлерди сексен йыллар артта енъди. Сол бирлесуьви буьгуьнлерде де йойылмай келеди. Бизим аьлиги заманымыздынъ йигитлери де оьз Элин коршалавда, оьз патшалыгынынъ кызыксынувларынынъ саклыгында турадылар. Буьгуьнлерде Украина еринде юрген согыс спецоперациясында катнасатаган бизим аьскершилеримиз йигитлик, йигерлик коьрсетип келедилер. Яшав ман...

Буьгуьнги бизим хабарымыз да сыйлы Баьтиримиз Халмурза Кумуковтынъ акында болады. Уьстимиздеги йылдынъ ишинде онынъ Уллы Аталык согысында баьтирлигин коьрсеткенине 80 йыл, тувганына 110 йыл болады. Халмурза Кумуков 1913-нши йылда Кишкей Йилиншик йылгасынынъ бойында орынласкан Икон-Халк авылында тувган. Ерли ети йыллык мектебин тамамлап, баслап тувган Икон-Халк, оннан сонъ ногай яс алыс болмаган Усть-Джегута авылларындагы МТС-та тракторист...

Коькек айдынъ би- ринши куьниннен алып савлай элимиз бойынша аьскер сырасына язлык шакырувы басланады. 18 ясына толган яслар повестка карап турадылар. Мен неше кере де эситкенмен, военкоматка эртеректен келсенъ, оьзинъ суьйген службасын сайламага боласынъ. Боьтен де, бир-бир яслар ВДВ, тенъиз пехота, илми роталарга туьспеге суьедилер. Не болса да, яслар армияга куллык этпеге барув керек, неге...

Кызмет кылув – баьри яс йигитлердинъ сыйлы борышы. Оьз Элин, тувган-оьскен ерин, аьелин аьр бир шынты эр киси коршаламага тийисли. Эрклик мектеби – аьскерде аьрекетлев – ол яс эр кисидинъ тыныш болмаган, ама яшавынынъ маьнели кезеги болады. Бу шакта яс йигит кыйынлыкларды оьтип уьйренеди. Бизим йигитлер аьскерде, оьзлерининъ уьйкен атайларындай болып, кыйынлыкларды тийисли кепте оьтпеге...

Бизим заманнынъ баьтирлери – согыс спецоперациясынынъ катнасувшылары Уллы Аталык согысынынъ ветеранларынынъ йигитликлери негизинде тербияланганлар. Бизим атайларымыз, оьзлерининъ канын-янын аямай, нацизм мен куьрес юриткенлер. Сол кайгылы куьнлерден 80 йыл оьткеннен сонъ да, бу куьнлерде Россиядынъ увыллары оьз аталарынынъ исин бардырадылар. Кайсы заманларда да Россиядынъ йигерли йигитлери душпаннан оьз Аталыгын коршалавда эрклик коьрсеткенлер. Олар куьллелер астыннан алдыга...

Уллы Аталык согысынынъ Енъуьв салюты дуныяга суьйиништи аькелгениннен заьлим заманлар оьтедилер. Сол шаклы йыллар оьтсе де, 9-ншы Май куьни бизге айлак баалы эм юреклерге йылувлы болып тиеди. Согыстан сонъ бир неше несил оьсип келетаган болса да, бу куьн бизге бир аьлеметлиги мен келгендей болып сезиледи. Тынышлыкта тувганлар да бу байрамга (календарь бойынша баскаларга коьре) туьрлише...

Бу куьнлерде Савытлы куьшлерге уьйкен маьне бериледи. Россия Федерациясында кайсы заманларда да куватлы аьскер болган эм бар. Аьлиги заманларда аьр бир эр кисидинъ элин коршалавга шыкканы бек пайдалы эм контрактлы ис аьрекет бардырувы боьтен де хош коьриледи.